De kinderen, en jij als leerkracht, hebben hun eigen plek en positie in de klas; midden op het podium, aan de zijkant, voor- of achteraan. Soms loopt dat prima, soms zitten spelers elkaar of zichzelf in de weg. Soms zitten spelers vast in bepaalde rollen: De Luidruchtige. Of de Stille. De Faalangstige. De Perfectionist. De Vechter. De Nerd. Of de Vredestichter. Zie je het voor je? Op het moment dat iemand TE vast zit in een rol, een rol tot een beperkende, verkrampende Hoofdrol verwordt, op zo'n moment is het de kunst nieuwe rollen aan te boren, te onderzoeken, te vergroten.
Door Jolanda Mulder
'All the world's a stage and all the men and women merely players' - William Shakespeare
In mijn praktijk werk ik met een meisje dat de Piekeraar in haar de Hoofdrol heeft gegeven. Voortdurend denkt ze aan wat er mis is gegaan en nog kan gaan gebeuren. Dat geeft haar spanning, stress. Ze kwam bij me met een schetsboek vol zelf ontworpen kleding, en een schrift vol originele en lekker bekkende gedichten. Samen onderzochten we de rol van Ontwerper en Schrijver, vervolgens die van de Avonturier, een rol die haar ineens te binnen schoot en waar ze bijna van overeind veerde. Ze somde zo een aantal eigenschappen op waar zij als ontwerper, schrijver, avonturier aan voldoet: creatief, doorzetten, blijven oefenen, geruststellen, aandacht erbij houden, fantasie, en noem maar op. Daarna keken we nog eens naar de rol van Piekeraar. Die was, door de verschuivende focus, ineens een stuk kleiner, gewoon, één van de rollen, i.p.v. De Hoofdrol.
Terug naar je klas. Wanneer je ziet dat kinderen vastzitten, of, laten we dat vooral niet vergeten, jijzelf vastzit, in een bepaalde rol, is het de kunst het licht te laten schijnen op een ander deel van jezelf, of een kind. Daar kun je maar zo contact meemaken, mee in gesprek gaan. Helpt de 'Luidruchtige' bijv. een klasgenoot tijdens de gymles? Zet dat even in het spotlicht. En doe er op een ander moment weer een beroep op. Komt de 'Stille' met een prachtige tekening? Hup, spotlicht erop. Ontdek en benoem samen de getoonde eigenschappen (Precisie? Kleurrijk? Fantasierijk?) en doe er op een ander moment een beroep op. Merk je dat jezelf verkrampt in je rol van Leider? Denk aan een sport of hobby die je doet, benoem de eigenschappen, en speel daar eens mee in de klas. Geheid dat het een andere energie op gang brengt.
Er schiet me een leuke oefening te binnen. Hoe zou het zijn om een dag(deel) je klas werkelijk tot Podium te bombarderen en aan het begin ervan een ieder te vragen een rol te kiezen die ze graag eens zouden willen spelen, en de bijbehorende positie in het lokaal – zijkant, midden, voor. Geef voorbeelden, wanneer nodig. Kies ook zelf een rol – anders dan anders. Waar leidt dat toe? Wat brengt het je klas? Wat brengt het jou? Goh, wat zou ik graag ervaringen willen horen!
© Nationale Onderwijsgids / Jolanda Mulder
