Wat zijn kerndoelen?

Leerlingen in het basisonderwijs moeten aan het eind van het basisonderwijs bepaalde dingen kunnen en weten. De rijksoverheid heeft de te behalen doelen voor basisschoolleerlingen vastgelegd in kerndoelen. Dit zijn doelen waaraan het onderwijs op basisscholen moet voldoen. In de kerndoelen staat per leergebied beschreven wat leerlingen aan het eind van het basisonderwijs moeten kunnen en weten. Er zijn kerndoelen opgesteld voor de volgende leergebieden:

• Nederlands
• Engels
• Fries (voor Friese scholen)
• rekenen en wiskunde
• oriëntatie op zichzelf en de wereld
• kunstzinnige oriëntatie
• bewegingsonderwijs
• wetenschap en techniek
• seksualiteit en seksuele diversiteit
• werkhouding en zelfvertrouwen
• respectvol gedrag tegenover algemeen aanvaarde normen en waarden en de verschillen in opvattingen van mensen. Ook het leren over de verschillende geestelijke stromingen binnen de Nederlandse samenleving is daarbij van belang.

Voor al deze leergebieden geldt dat de school zelf mag bepalen hoe ze de leerlingen tot het door de overheid gewenste niveau brengt. De Onderwijsinspectie onderzoekt of en hoe scholen de kerndoelen nastreven.

Wat zijn leerlijnen en tussendoelen?

Leerlijnen en tussendoelen zijn bedoeld om scholen te helpen bij de vertaling van kerndoelen naar onderwijs. Leerlijnen geven per leergebied het traject van een leerling aan van het begin van het onderwijs tot het behalen van het kerndoel. Tussendoelen zijn bepaalde momenten op deze leerlijnen.

Op deze manier hebben docenten een hulpmiddel om de ontwikkeling van leerlingen te volgen. Daarnaast fungeren deze leerlijnen en tussendoelen als een vergelijkingsmiddel waarmee de overheid de ontwikkeling van leerlingen op verschillende scholen kan bijhouden. De leerlijnen en tussendoelen zijn in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ontwikkeld door de Stichting Leerplanontwikkeling (SLO).

Vrije ruimte

Scholen hebben de mogelijkheid om naast de verplichte vakken zelf bepaalde onderwerpen aan het curriculum toe te voegen, zoals godsdienstonderwijs en humanistisch vormingsonderwijs. Dit is per school verschillend en kan door ouders worden besproken in de medezeggenschapsraad. De overheid heeft geen invloed op deze vrije ruimte.

Hoe worden leerprestaties gemeten?

Om bij te houden of de ontwikkeling van de leerlingen in overeenstemming is met de kerndoelen, leerlijnen en tussendoelen hebben scholen verschillende methoden om het leerniveau van leerlingen te meten. Om de groei van leerlingen goed te kunnen volgen, gebruiken veel scholen het leerlingvolgsysteem, waarin uitslagen van toetsen worden bijgehouden. De meeste scholen geven dan ook cijfers voor de prestaties (rapport), maar sommige scholen gebruiken beschrijvingen van de resultaten van de leerlingen. In groep 8 wordt vastgesteld wat de leerlingen in de acht jaar op de basisschool hebben geleerd door middel van de eindtoets.

© Nationale Onderwijsgids