In Nederland zijn er meer dan 138.000 jongvolwassenen van 23 tot en met 27 jaar zonder werk of opleiding, met onvoldoende perspectief op verbetering van hun situatie. Iets minder dan de helft heeft geen startkwalificatie, naar hen gaan de meeste zorgen uit. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Perspectief 23-plus’. Een onderzoek naar de kansen van 23-plussers uitgevoerd door Kenniscentrum Beroepsonderwijs Arbeidsmarkt (KBA) Nijmegen en Selle van der Woude in opdracht van het Programma Leren en Werken.
Het gaat om een groep jongvolwassenen die hard getroffen is door de crisis. Met de crisis nam niet alleen de werkgelegenheid af, de daling van het aantal BBL-plaatsen (de combinatie van leren en werken in het mbo) heeft ook de weg naar het mbo voor velen afgesneden. Anders dan jongeren tot 23 jaar kunnen 23-plussers minder eenvoudig een opleiding in de Beroeps Begeleidende Leerweg (BBL) inruilen voor een opleiding in de Beroeps Opleidende Leerweg (BOL). Zij dragen vaak al de verantwoordelijkheden van een volwassen leven (gezin, huis) en hebben daarom voldoende inkomen nodig. Dat verklaart hun voorkeur voor de BBL. Studiefinanciering is vaak onvoldoende waardoor de BOL geen reëel alternatief is.
Daarnaast wijst het onderzoek uit dat de meeste BOL-opleidingen niet ingericht zijn op de 23-plussers. De groep van tienduizenden 23-plussers is al met al zeer divers. Dat betekent dat ook in de oplossingen gezocht moet worden naar diversiteit en maatwerk. Veelal is de organisatie echter onvoldoende gericht op maatwerk, flexibele instroom, versnelde trajecten of speciaal op volwassenen gerichte vormen.
Herstel en vernieuwing van de BBL en het vergroten van de toegankelijkheid van de BOL zullen het perspectief van de 23-plussers met lichtere problematiek doen verbeteren. De sleutel lijkt te liggen bij meer en betere regionale samenwerking. Voor de 23-plussers met zware problematiek is er meer en iets anders nodig. Zij kunnen of willen geen meerjarig onderwijstraject meer beginnen. Zij zijn geholpen met alternatieve opleidingsroutes; korte opleidingsmodulen met certificering. Verder moet de begeleiding van deze jongvolwassenen anders en beter: persoonlijker, (op momenten) intensiever en met meer continuïteit.
© Nationale Onderwijsgids
