Wetenschappers verzamelen geurtaal en geurgebruiken

Hoe ruikt januari voor u? Zwavelig naar vuurwerk en ranzig naar oliebollen? Heumig of muf vanwege het binnen zitten? Drassig naar regen en modder? Aromatisch omdat alcohol tijdelijk door rooibosthee wordt vervangen? Branderig naar stookkachels; voor de een balsemiek en voor de ander een meur? Of is januari geurloos omdat u met reukloosheid bent getroffen? Dit meldt de KNAW.

Als u denkt: wat een vreemde vragen, leest u dan vooral verder. Een groep wetenschappers wil alles weten over geuren – vooral over woorden voor geuren – en uw hulp is daarbij meer dan welkom.

Geurcultuur van het dagelijks leven 

Muf, dompig, duffig, vaats, verdossemd, huim, brak of pismuffig: het Nederlands is ooit heel rijk geweest aan geurwoorden. Niet alleen voor muffe luchten en bedompte ruimtes, maar ook om de rijke, aromatische geurcultuur van het dagelijks leven te beschrijven. Een groep ‘neusgierige’ wetenschappers – taalkundigen, historici, etnologen, psychologen, biologen – doet in samenwerking met geurontwerpers en kunstenaars onderzoek naar geur als belangrijk onderdeel van de natuur en het cultureel erfgoed. Ze onderzoeken geurgebruiken en geurtaal, en gaan op zoek naar hedendaagse en historische woorden die gebruikt worden om geuren te beschrijven. Ze zijn speciaal geïnteresseerd in geurbeschrijvingen in dialecten en talen zoals Fries, Limburgs, Nedersaksisch, Jiddisch, en Papiaments.

Vragenlijst 

Om de Nederlandse geurcultuur in kaart te kunnen brengen heeft de onderzoeksgroep een vragenlijst over geurgebruiken en geurtaal ontwikkeld. Welke rol speelt het ruiken in ons dagelijks leven? Welke woorden hebben we om luchtjes te beschrijven? Welke geur verbindt u aan een bepaald begrip, bijvoorbeeld thuis? Bestaan er in uw dialect bijzondere woorden voor geuren? Doorbreek de wintersleur met geurlust en vul de NeusWijzer-vragenlijst in!

De ingevulde vragenlijsten zullen worden gebruikt voor de Neuswijzer die in 2023 zal verschijnen: een geurig standaardwerk over reuk in taal en cultuur, evolutie en biologie, geschiedenis en psychologie. Een primeur voor het Nederlandse taalgebied.

Wilt u meedoen aan de vragenlijst? Dat kan nog de hele maand januari via deze link of surf naar de NeusWijzer website.

Door: Nationale Onderwijsgids