Regelmatig sluit er een basisschool in Friesland omdat er te weinig leerlingen zijn. Hoeveel scholen zijn er al gesloten? Omroep Friesland zocht dat uit.
De basisschool die in Dongjum sloot, zorgde er bijna voor dat de kaatsvereniging failliet ging en in Pingjum kwam het dorpshuis geldtekort.
Onderwijs in Friesland
Door Sibilla Hoekstra van Planbureau Fryslân deed onderzoek naar het onderwijs in Friesland. 61.000 leerlingen zaten er in 2012 op de basisscholen Friesland. Er zijn nu nog maar 11.000 leerlingen over, dat is een daling van 18 procent.
Christelijke en openbare basisscholen fuseerden en er werden in die periode ook minder kinderen geboren, aldus Hoekstra. Meer dan 100 scholen sloten tussen 2012 en 2025 de deuren.
Dorp met een school
Hoekstra kan zich voorstellen dat gezinnen met jonge kinderen sneller op zoek gaan naar een dorp waar nog wel een school staat. Dorpen zonder school hebben huizen langer te koop staan en die dorpen vergrijzen meer.
Dorpshuis
Basisschool It Leech sloot in 2024 in Pingjum. De school zat samen met het dorpshuis in een gebouw. De school en het dorpshuis deelden zelfs een voordeur. Dat de school zou sluiten werd ook pas laat aan het bestuur van het dorpshuis doorgegeven. De school ging op 1 juli definitief dicht en in het voorjaar werd daar pas officieel over gesproken. De school betaalde voor de uren dat ze gebruik maakten van de gymzaal in het dorpshuis.
Pingjum kwam al snel met plannen voor nieuwe activiteiten. Voorheen zaten er kinderen in de schoolbanken, nu worden er lessen Spaans en Fries gegeven. Het verdwijnen van de school heeft ook voor nieuwe kansen gezorgd.
Appartementen
Roelof Houtsma is voorzitten van Dorpsbelang Oosterbierum en Klooster-Lidlum. School De Flambou sloot daar in 2024 haar deuren. Het schoolgebouw staat nog steeds leeg. Onderwijskoel CBO Noardwest Fryslân heeft inmiddels van de gemeente Waadhoeke het gebouw gekocht. In het schoolgebouw komen op een gegeven moment appartementen. Leerlingen van De Flambou gingen naar scholen in Sexbierum en Tzummarum.
Het schoolgebouw is nu door Oranje Steengoed Beheer als anti-kraak op de markt gezet. Dit blijft zo totdat de gemeente klaar is met het bestemmingsplan.
Openbare Basisschool De Twirre in Dongjum ging in 2016 dicht en de plannen die voor het gebouw op tafel liggen, lijken op die van Oosterbierum. Het voormalige schoolgebouw staat voor een gedeelte op grond van de gemeente en voor een gedeelte op grond dat in handen is van Staatsbosbeheer.
Kaatsvereniging
Toen de school dichtging waren de gevolgen groot. Voor kaatsvereniging Moed en Volharding was de school het perfecte medium om alle kinderen in het dorp te bereiken. Totdat de school sloot, toen was dat niet meer mogelijk. De leerlingen vertrokken naar de school van Ried en naar andere scholen in Franeker.
Stabiele tijden
Het aantal leerlingen op de basisscholen in Friesland lijkt voor de komende jaren stabiel te blijven. De daling van het aantal basisschoolleerlingen in Friesland lijkt over haar dieptepunt heen te zijn.
Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk
