GRONINGEN - Vijf tot tien procent van de adolescenten heeft een sociale angststoornis. Onder jongeren is het een van de meest voorkomende psychische stoornissen. Eva de Hullu en Esther Sportel deden onder 1800 scholieren onderzoek naar faalangst en sociale angst. Vooral bij faalangst blijken een online training en een groepstraining goed aan te slaan. De Hullu en Sportel promoveren beide aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Gierende hormonen, veranderende sociale netwerken en een hoge prestatiedruk; adolescenten hebben heel wat te verduren. Lang niet alle scholieren kunnen hier even goed mee omgaan. Zij zijn kwetsbaarder dan anderen voor het ontwikkelen van sociale angst; ze zijn bang om door anderen afgewezen te worden of een slechte beoordeling te krijgen.

Sociale angst
"Sociale angst is een hardnekkige stoornis. Mensen die er last van hebben als scholier, blijven er doorgaans last van houden. Dat heeft onder andere te maken met de manier waarop informatie verwerkt wordt", zegt De Hullu. "Sociale situaties zijn vaak een beetje ambigu. Je weet niet altijd precies wat mensen willen of bedoelen." Sinds kort wordt er onderzoek gedaan naar methoden waarbij je die vertekeningen in de informatieverwerking direct kan veranderen, door middel van computertaken. Dat wordt Cognitieve Bias Modificatie (CBM) genoemd.

Sportel richtte zich bij het onderzoek vooral op de voorspellende kenmerken bij het ontwikkelingen van een sociale stoornis. "Aandachtcontrole en temperamentfactoren blijken een belangrijke rol te spelen", aldus Sportel. Zo hebben scholieren met faalangst doorgaans moeite de controle over het onderwerp van hun aandacht te bewaren. "Iemand met faalangst die ontdekt dat hij het antwoord op die vraag niet weet, is geneigd heel erg met zijn aandacht bij die vraag te blijven hangen in plaats van verder te gaan met vragen die hij wel begrijpt."

Om te voorkomen dat sociale angsten na of tijdens de adolescentie verergeren tot een sociale stoornis, onderzochten De Hullu en Sportel verschillende interventies. Van de ruim 1800 scholieren die meededen aan een screening op 25 scholen selecteerden ze 240 scholieren die last hadden van faalangst of sociale angst. Zij kregen een online CBM training, een cognitieve gedragstraining (CGT) in een groep op school, of geen training.

© Nationale Onderwijsgids / Martijn van Noppen