DEN HAAG - Staatssecretaris Halbe Zijlstra en Sijbolt Noorda namens de vereniging van universiteiten (VSNU) hebben vandaag een akkoord gesloten waarin is vastgelegd welke prestaties de universiteiten in 2015 gerealiseerd zullen hebben en welke maatregelen de Staatssecretaris neemt om dit mogelijk te maken.
Deze afspraken moeten leiden tot verbetering van het studiesucces en de kwaliteit van het onderwijs, tot meer profilering en differentiatie in het onderwijs en tot een scherper onderzoeksprofiel en een betere benutting van de resultaten van het onderzoek. De afspraken zijn noodzakelijk om een duurzaam, maar vooral internationaal concurrerend stelsel te ontwikkelen. Voor de zomer van 2012 worden de afspraken verder uitgewerkt in prestatieafspraken voor elke individuele universiteit.
Volgens staatssecretaris Zijlstra zijn de prestatieafspraken niet vrijblijvend. "We hebben concrete afspraken gemaakt die gekoppeld zijn aan voorwaardelijke financiering. Wie zijn afspraken uiteindelijk niet nakomt, zal dat merken in zijn portemonnee" aldus de staatssecretaris. Volgens Sijbolt Noorda, voorzitter van de VSNU, is dit akkoord een goede stap voor de ontwikkeling van het wetenschappelijk onderwijs. Uitgangspunten daarbij zijn ambitie en maatwerk.
Het akkoord geeft de kaders aan waarbinnen de individuele universiteiten afspraken maken met de overheid die aansluiten bij hun specifieke situatie en hun eigen profiel. De afspraken sluiten aan bij de bestaande ambities van de universiteiten. Noorda pleit voor realistische prestatieafspraken. Daarnaast is het volgens hem voor de universiteiten van groot belang dat het kabinet op basis van de afspraken uit dit akkoord de intensiveringsmiddelen uit het Regeerakkoord toekent aan de universiteiten. Daarmee worden de effecten van de langstudeerdersmaatregel voor de universiteiten gecompenseerd.
Een ambitieuze studiecultuur: kwaliteit en prestaties van het onderwijs omhoog
In het akkoord nemen de universiteiten maatregelen om het rendement van opleidingen te verhogen en uitval en het wisselen van studies te beperken. En om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Zo wordt het onderwijsprogramma, vooral in grootschalige opleidingen, intensiever en uitdagender. Door matchingsgesprekken en selectie wordt gestimuleerd dat de juiste student op de juiste plaats terecht komt.
Ook wordt er geïnvesteerd in de kwaliteit van de docenten en nemen de universiteiten maatregelen om het aantal studenten in excellente trajecten te verhogen. De VSNU en staatssecretaris Zijlstra monitoren gezamenlijk de ontwikkeling van het beschikbare budget per student en de gevolgen ervan voor de kwaliteit van het onderwijs.
Een transparanter opleidingenaanbod en meer differentiatie in het onderwijs
Er komt meer differentiatie in het onderwijs, naar niveau, inhoud en vorm. Dat kan bijvoorbeeld via brede bachelors, excellentietrajecten of vorming van ´graduate schools´. Universiteiten gaan hun opleidingenaanbod doorlichten en nemen maatregelen om de efficiency van het opleidingenaanbod te vergroten en de aansluiting bij hun profiel en bij de topgebieden te versterken. Dit zal ook leiden tot het afstoten van opleidingen die niet voldoende aansluiten bij het profiel van de betreffende universiteit.
Een scherper onderzoeksprofiel
Om de internationale positie van het Nederlandse wetenschappelijk onderzoek te versterken, zetten de universiteiten verdere stappen op het gebied van zwaartepuntvorming en samenwerking. Elke universiteit zal op tenminste enkele gebieden tot de wereldtop behoren. Dat vereist een scherp onderzoeksprofiel.
Vanuit deze wetenschappelijke zwaartepunten dragen de universiteiten actief bij aan het landelijk innovatiebeleid (topsectoren) en aan de aanpak van de Europese Grand Challenges. Daarbij beschouwen de universiteiten en de staatssecretaris het als een gezamenlijke verantwoordelijkheid om er voor te zorgen dat er voldoende ruimte blijft voor toponderzoek buiten de topgebieden. Daarnaast gaan universiteiten meer zichtbaar maken wat ze doen op het gebied van valorisatie.
© Nationale Onderwijsgids
