In januari bleek uit onderzoek van NRC dat een onderzoeker die voor de Universiteit van Amsterdam onderzoek deed naar vrouwen die zich hebben aangesloten bij terreurbeweging IS, op internet onder een pseudoniem sympathiseerde met jihadisten. Dit wierp discussie op in hoeverre vooringenomenheid een rol kan spelen bij wetenschappelijk onderzoek. Ook werden hierover Kamervragen gesteld. 

 

De UvA gaf in januari aan externe deskundigen te zullen inschakelen om de omstreden studie nader te bekijken. Twee externe hoogleraren op het gebied van ethiek, Mirjam de Bruijn en Guy Widdershoven hebben onderzocht of de achtergrond van de onderzoeker relevant was in het kader van de studie. De conclusie van de commissie is nu dat “de persoonlijke achtergrond van de onderzoeker invloed kan hebben op de dataverzameling en de onderzoeksresultaten”. Ook sluit de commissie aan bij de eerder genoemde kritiek op de onderzoeksmethode. De interviews werden afgenomen via Whats-app, zonder dat de namen van de geinterviewden bekend waren bij de onderzoekers. Hierdoor blijft onduidelijk hoe de onderzoekers konden weten of de vrouwen met wie zij aan het chatten werkelijk zijn wie ze zeiden te zijn.

 

De externe commissie adviseert nu dat de UvA richtlijnen moet ontwikkelen om dergelijke zaken in de toekomst te voorkomen. Wetenschappers moeten reflecteren op hun betrokkenheid bij de onderzoeksgroep, aldus de commissie. Daarbij zijn “gepaste vormen van transparantie en openheid geboden.” Brian Burgoon, hoofd van de sociale faculteit van de UvA kondigt een brede discussie binnen de UvA aan over de aanbevelingen.

 

De twee andere onderzoekers, Annelies Moors (hoogleraar Hedendaagse Moslimsamenlevingen, UvA) en Martijn de Koning (antropoloog, UvA en Radboud Universiteit) blijven achter hun onderzoek staan.