De langstudeerboete
In zijn bezuinigingsdrift besloot het kabinet dat een heel jaar genoeg zou moeten zijn voor studenten om hun studievertraging weg te werken. Degenen die hier niet genoeg aan hebben, kunnen extra tijd ‘kopen’. Staatssecretaris Halbe Zijlstra kwam met een maatregel op de proppen: de langstudeerboete. De meeste studenten die met de maatregel te maken zouden krijgen, hadden zich al verzoend met de extra studieschuld toen er plotseling hoop ontstond toen CDA-voorman Sybrand van Haersma Buma tijdens een verkiezingsdebat liet optekenen dat ook zijn partij niets meer zag in het plan.

De Tweede Kamer onderbrak het zomerreces om te zoeken naar een oplossing voor dit probleem toen het er naar uit zag dat er onder de partijen maar weinig draagvlak was voor deze maatregel. Maar de langstudeerboete kon niet zomaar terug worden gedraaid omdat de maatregel en de hoogte van het boetebedrag wettelijk was vastgelegd. Degenen die een jaar te lang over hun bachelor of master doen wordt dus het bedrag van 3063 euro bovenop het wettelijke collegegeld (1771 euro) in rekening gebracht.

Studenten hebben de mogelijkheid om dit bedrag in een keer te betalen of in termijnen, maar degenen die in de loop van het collegejaar afstuderen hebben de mogelijkheid om zowel het te veel betaalde boetebedrag als het teveel betaalde collegegeld terug te vragen bij de universiteit of hogeschool.

Bijzondere omstandigheden
Studenten die tijdens hun bachelor- of masterperiode ziek worden of een handicap hebben, krijgen één extra uitloopjaar voordat hen de langstudeerboete wordt opgelegd. Deeltijdstudenten die buiten hun schuld langstudeerder worden, bijvoorbeeld door ziekte of doordat de opleiding ‘te lang’ duurt, kunnen bij hun hogeschool of universiteit aankloppen voor financiële steun.

OV-jaarkaart
Vlak voor de zomervakantie besloot de ‘Kunduzcoalitie‘om het ov-reisrecht met twee jaar in te korten. Doorgaans hadden studenten zeven jaar lang recht op een week- of weekend-ov, maar dat is nu teruggebracht tot vijf jaar. Studenten mogen nog maar één jaar uitlopen op de hele studie (bachelor en master), daarna zullen ze het zonder ov-jaarkaart moeten stellen.

Harde Knip
Vanaf komend studiejaar zijn de voorwaarden om aan een master-studie te beginnen aangescherpt. Studenten moeten nu het bachelor-diploma op zak hebben en kunnen niet langer de laatste vakken van het bachelor-gedeelte tijdens de master-fase afronden.

Tweede studie
Het komend studiejaar hebben studenten nog een jaar de tijd om een tweede studie tegen het lage wettelijke collegegeld af te maken, wanneer ze al een diploma op zak hebben. Voorwaarde is wel dat de student al aan de tweede opleiding is begonnen voordat de eerste studie is afgerond. Deze afspraak werd al in 2009 gemaakt tussen de universiteiten en het ministerie van Onderwijs. De onderwijsinstellingen krijgen geen geld meer van het ministerie voor tweede studies, daarom staan zij vrij om de hogere instituutskosten in rekening te brengen. Om dubbelstudenten tegemoet te komen werd afgesproken dat zij in ieder geval nog drie jaar kregen waarin ze hun tweede studie mochten afmaken tegen het lage tarief. Wat er vanaf volgend jaar met de dubbelstudenten gebeurt, is niet duidelijk. De universiteiten gaan de situatie dit jaar evalueren met studentenorganisaties en het ministerie.

Voor studenten die twee opleidingen precies tegelijkertijd volgen, verandert er niets. Voor deze groep gelden de regels van een eerste studie en ze betalen ook maar één keer collegegeld. Het enige gevaar waar zij voor moeten waken is de langstudeerboete.

Bijverdien(st)en
Vlak voor het zomerreces besloot de Tweede Kamer om de bijverdiengrens voor ondernemers in het kalenderjaar van hun afstuderen af te schaffen. Mochten zij in de maanden na hun afstuderen zoveel verdienen dat ze eigenlijk boven de bijverdiengrens uitkomen, dan maakt dat niet uit: ze hoeven geen basisbeurs of ov-kaart terug te betalen. In eerdere jaren blijft de bijverdiengrens wel van kracht.

© Nationale Onderwijsgids / Martijn van Noppen