NOG Organisaties en diensten

In Nederland zijn er verschillende organisaties, informatie- en adviesdiensten actief op het gebied van het hoger onderwijs. Naast enkele overheidsinstanties en afgeleiden hiervan zijn er ook onafhankelijk organisaties en belangenbehartigers actief in de sector.

Overheidsinstanties en dergelijken:

Het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap (OCW)

Het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap (OCW) is een Nederlands ministerie dat verantwoordelijk is voor de beleidsterreinen onderwijs, cultuur en wetenschap. Het ministerie is verantwoordelijk voor het primair, het voortgezet en het hoger onderwijs inclusief het beroepsonderwijs en volwasseneducatie. Het agrarische onderwijs is echter bij het ministerie van economische zaken ondergebracht. Ook studiefinanciering, emancipatiebeleid en cultuureducatie zijn werkterreinen van OCW. De doelstelling van het ministerie van OCW is ervoor te zorgen dat iedereen goed onderwijs volgt en zich voorbereidt op zelfstandigheid en verantwoordelijkheid.

Inspectie van het Onderwijs

De onderwijsinspectie is de officiële toezichthouder van het onderwijs in Nederland. De missie van de onderwijsinspectie is 'effectief toezicht voor goed onderwijs'. In Nederland zijn de schoolbesturen verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs. De scholen moeten zich echter verantwoorden over de resultaten bij de Inspectie van het Onderwijs. De waakhond houdt de resultaten in de brede zin in de gaten: zij gaat na of alle leerlingen onderwijs van voldoende kwaliteit krijgen, zij bekijkt of scholen zich aan de geldende wet- en regelgeving houden en ze controleert of scholen hun financiën op orde hebben. Daarnaast rapporteert ze gevraagd en ongevraagd over ontwikkelingen binnen het onderwijs, met als doel het onderwijs als geheel te verbeteren.

Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO)

De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is de uitvoeringsorganisatie voor het onderwijs van de overheid. DUO draagt zorg voor de financiering en informatieverstrekking aan deelnemers van en instellingen in het onderwijs. Ook verzorgt DUO examens en int zij lesgeld en afbetalingen van studieschuld. Verder verzorgt de instantie aanmeldingen, selectie en plaatsing op onderwijsinstellingen en beheert zij gegevens in verschillende registratiesystemen. Studentenleningen, studiefinanciering en de studenten ov-chipkaart worden via de DUO geregeld.

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) is een adviesorgaan van de regering dat zich inzet voor de kwaliteit en de belangen van wetenschap. Doel van de KNAW is de bevordering van beoefening van wetenschap in Nederland. De KNAW bestaat uit een genootschap van wetenschappers uit alle wetenschappelijke disciplines. De organisatie treedt op als bestuurder van wetenschappelijke onderzoeksinstituten en regeringsadviseur op het gebied van wetenschapsbeoefening. De KNAW bestaat uit ongeveer 500 leden die voor het leven benoemd worden en ondergebracht zijn in één van de twee afdelingen die de organisatie kent, natuur- en letterkunde. De leden worden gekozen op basis van buitengewone prestaties op wetenschappelijk gebied.

Onafhankelijke organisaties:

De Nederlands- Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO)

De Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) is een onafhankelijke organisatie die de kwaliteit van de Nederlandse en Vlaamse hoger onderwijs waarborgt. De instelling is bij verdrag opgericht door de Nederlandse en Vlaamse overheid. De NVAO beoordeelt elke opleiding eens in de zes jaar. Naast objectieve kwaliteitsbeoordeling is ook de bevordering van de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen een taak van de organisatie. Dit doet zij door middel van het bevorderen van een kwaliteitscultuur, waarbij regelmatig wordt geëvalueerd. Ook probeert de NVAO kwaliteitsvermeerdering te bevorderen. Dit doet zij door het versterken van de positie van instellingen en opleidingen in het hoger onderwijs door internationale samenwerking.

De Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs (CDHO)

De Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs (CDHO) speelt een adviesrol aan de minister van onderwijs, cultuur en wetenschap (OCW). De commissie kijkt of een opleiding doet wat er volgens de opzet gedaan moet worden, of er niet teveel opleidingen bestaan binnen eenzelfde vakgebied en of een opleiding aansluit op de behoefte vanuit de arbeidsmarkt. De toetsing van de CDHO bestaat alleen voor publieke opleidingen.

De Nuffic

De Nuffic is een onafhankelijke non-profitorganisatie die zich bezighoudt met internationale samenwerking in het hoger onderwijs. De Nuffic helpt de internationalisering van het Nederlandse hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek en tracht het hoger onderwijs wereldwijd toegankelijk te maken. De belangrijkste donoren van de Nuffic zijn de Nederlandse ministeries van buitenlandse zaken en van onderwijs, cultuur en wetenschap. De Nuffic speelt een belangrijke rol in het bevorderen van internationale samenwerking in het hoger onderwijs tussen Nederland en andere landen. De activiteiten waar Nuffic zich op richt zijn onder meer het beheren van programma's in opdracht van de Nederlandse overheid en de Europese Unie, het geven van voorlichting over het hoger onderwijs in Nederland en het buitenland, het versterken van de positie en bekendheid van het Nederlands hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, het waarderen van diploma's en bevorderen van de transparantie van onderwijssystemen en het bundelen en ter beschikking stellen van kennis en expertise.

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is de fondsenverstrekker voor wetenschappelijk onderzoek in Nederland. Via subsidies en onderzoeksprogramma's financiert de NWO toponderzoekers aan universiteiten en instituten en geeft zij sturing aan de wetenschap in Nederland. Daarnaast is zij de intermediair tussen onderzoekers, wetenschapscentra en de samenleving. De NWO regelt kennisuitwisseling en samenwerking tussen Nederland en andere landen. Ook promoot zij de toepassing van wetenschappelijke inzichten in de samenleving en de industrie.

Belangenbehartigers:

De Vereniging van Universiteiten (VSNU)

De Vereniging van Universiteiten (VSNU) is de brancheorganisatie van de veertien Nederlandse Universiteiten. De VSNU behartigt belangen van de universiteiten en is tevens de werkgeversvereniging. Ze voert overleg met de overheid, maatschappelijke en werknemersorganisaties. Ook regelt de VSNU verschillende dienstverlenende activiteiten voor de aangesloten leden. Daarnaast is de VSNU de spreekbuis voor de universiteiten richting de media.

Landelijke Studentenbond (LSVb)

De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) is een federatie van verschillende lokale studentenbonden die zich inzet voor de positie van Nederlandse studenten in het hoger onderwijs. De LSVb probeert door middel van lobbyen invloed uit te oefenen op beleid van de overheid. Zij voert daartoe gesprekken met bewindspersoon binnen het hoger onderwijs, Tweede Kamerleden, de Dienst Uitvoering Onderwijs, de Vereniging van Universiteiten (VSNU) en de Vereniging van Hogescholen. Daarnaast geeft de LSVb informatie en advies aan studenten. Zij heeft bijvoorbeeld een studentenlijn die kosteloos juridisch advies geeft over bijvoorbeeld huisvestingsproblemen of studiefinanciering. De LSVb organiseert tevens verschillende activiteiten voor leden, zoals debatten en trainingen.

Interstedelijk Studenten Overleg (ISO)

Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) is, samen met de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), de algemene belangenbehartiger van studenten aan hogescholen en universiteiten. Het ISO voert gesprekken met het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap, de verschillende politieke partijen en de koepels van universiteiten en hogescholen. Daarnaast verstrekken zij informatie en advies aan studenten.

Expertisecentrum handicap + studie
 
Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een beperking. Handicap + studie biedt advies op maat, maar werkt ook aan een positief toekomstperspectief voor studenten met een beperking. Hiervoor maakt handicap + studie gebruik van wettelijke, onderwijskundige, politieke en sociale veranderingen en nieuwe wetenschappelijke inzichten die invloed hebben op studeren met een beperking en, meer algemeen, het Nederlandse hoger onderwijs.
 

© Nationale Onderwijsgids