RIJSWIJK (ANP) - 2010 is een lastig cao-jaar voor de collectieve sector. De onderhandelingen verlopen 'moeizaam en turbulent', vindt voorzitter Edith Snoey van FNV-vakbond Abvakabo.

Vrijdag werd bekend dat het zorgpersoneel tot acties overgaat. Zij hopen net als de vuilnismannen en schoonmakers door acties een hoger loon te krijgen.

''Het kost allemaal veel meer energie dan andere jaren'', zei Snoey. Tot haar grote ergernis zijn werkgevers meer en meer geneigd de lonen te bevriezen, terwijl zij met de vakbonden en het kabinet in het sociaal akkoord van 2009 juist hebben afgesproken dat ten minste de koopkracht behouden blijft.

Dat komt neer op een jaarlijkse loonstijging van 1,5 procent.

Acties
Mogelijk liggen er in meer sectoren acties in het verschiet. Uit informatie van vakbonden van FNV en CNV blijkt dat de cao-onderhandelaars voor het universiteitspersoneel ook al over acties nadenken.

De onderhandelingen in de jeugdzorg, bij het UWV en bij Defensie zitten tamelijk vast, maar daar zijn acties nog niet aan de orde.

Snoey noemt het 'een zware bottleneck' dat de afspraken uit het sociaal akkoord niet worden nageleefd.

Zij ziet dat de lonen in de marktsector over het algemeen wel omhooggaan. ''Dat kan in de zorg ook. In de budgetten is rekening gehouden met de loonstijging. Net als bij de gemeenten, provincies en de waterschappen is het geld voor loonsverhoging er absoluut.''

Ambtenaren
Afgelopen mei kwamen gemeenteambtenaren na maanden van actievoeren tot een cao-akkoord met een loonsverhoging van 1,5 procent. Werkgevers lieten zich lange tijd leiden door een oproep die de regering vorig najaar deed aan de overheidssectoren om de nullijn aan te houden, om zo het overheidstekort niet verder te laten oplopen.

Die oproep van oud-minister Guusje ter Horst (Binnenlandse Zaken) leidde toen al tot grote ergernis van de vakbondsvoorzitter. ''Het sociaal akkoord is niet voor niets vastgelegd'', vindt Snoey. ''En afspraken moet je nakomen, anders ben je geen goede werkgever.''

Vuilnismannen
Om de protesten van de vuilnismannen konden mensen afgelopen voorjaar moeilijk heen. Stapels vuilnis lagen dagenlang te stinken in het centrum van Amsterdam. Van de acties in de zorg zullen patiënten daarentegen geen last hebben, verzekerde FNV-onderhandelaar Wim van der Hoorn.

De komende tijd wordt er alleen op kleine schaal actiegevoerd; zo zullen medewerkers bijvoorbeeld handtekeningen ophalen. Regionale of landelijke protesten zijn vooralsnog niet aan de orde.

Zorg-cao
Onder de zorg-cao vallen 400.000 medewerkers in de verpleeg- en verzorgingshuizen, de thuiszorg en de kraamzorg. Vrijdag liep het ultimatum af dat de vakbonden aan werkgevers ActiZ en BTN hadden gesteld.

De bond neemt geen genoegen met het nieuwe bod dat zij vorige week deden. De werkgevers hielden lange tijd vast aan de nullijn, maar bieden nu een stapsgewijze loonsverhoging van 2 procent over twee jaar, plus een extra uitkering. De bonden eisen een loonsverhoging van 1,5 procent in een eenjarige cao.