Lukas Elauwarin en Jill Mathon in gesprek over de Molukse geschiedenis

In het hele Koninkrijk wordt tijdens het Herdenkingsjaar Slavernijverleden extra aandacht aan het slavernijverleden besteed, een zeer pijnlijk, belangrijk en tot voor kort onderbelicht onderdeel van onze gedeelde geschiedenis. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is een online contentserie gestart, waarin verschillende verhalenvertellers een podium krijgen om in gesprek te gaan over hun eigen persoonlijke (familie)geschiedenis en het Nederlandse slavernijverleden. Op die manier wil het ministerie de bewustwording rondom het thema te vergroten en gesprekken rondom ons gedeelde verleden stimuleren. Dat meldt het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

In het vierde deel van de online campagne ‘Geschiedenis, van ons allemaal' gaan oprichter van het kledingmerk Knowledge By Roots Lukas Elauwerin en creatief maker Jill Mathon in gesprek over hun relatie tot het Nederlandse slavernijverleden. Ondanks hun verschillende achtergronden, Lukas groeide op in een Molukse wijk in Zevenaar en Jill in een volkswijk in het Brabantse Oosterhout, hechten ze allebei veel waarde aan het vertellen van onderbelichte verhalen over de gedeelde geschiedenis: "Het levend houden van onze geschiedenis helpt onbegrip in de samenleving tegengaan gaan. Dat is de belangrijkste reden om het slavernijverleden te blijven herdenken", aldus Lukas en Jill.

Molukse geschiedenis 

Jill en Lukas hebben een gedeelde interesse in de Molukse geschiedenis. Voor Jill ontstond deze toen haar broer een relatie kreeg met een Moluks-Nederlandse vrouw: "Binnen de betrokken gemeenschappen is het zo vanzelfsprekend dat er over het slavernijverleden gesproken wordt, omdat je er elke dag mee wordt geconfronteerd. Dat was een deel van onze geschiedenis die ik niet op die manier kende. Ik vind het bizar dat je dat niet meekrijgt vanuit huis of school.” Lukas verdiepte zich van jongs af aan al in zijn familiegeschiedenis. Zijn zoektocht naar een verdwenen gewaande Molukse speer vormde de aanleiding om zijn achtergrond, kennis en opleiding te combineren en het modemerk Knowledge by Roots op te richten. “Met mijn kledingmerk wil ik een persoonlijk en maatschappelijk gesprek op gang brengen. Door mijn eigen onderzoek ontdekte ik dat het slavernijverleden vandaag de dag nog steeds leeft, het heeft niet alleen mijn omgeving, maar ook de hele wereld gevormd tot wat die nu is."

Het verhaal van Jill en Lukas verschijnt op 7 maart. Op die dag startte in 1621 een Nederlandse strafexpeditie naar het Molukse eiland Banda. Op die manier wilde de VOC het monopolie op de handel in nootmuskaat en foelie in handen krijgen. Aan het einde van de expeditie waren was een groot gedeelte van de bewoners van Banda gedood, gevlucht of in slavernij afgevoerd naar Batavia.

Kennis van het slavernijverleden 

Er zijn grote verschillen tussen Nederlanders en hun kennis van het slavernijverleden. Het ministerie van OCW heeft daar vorig jaar onderzoek naar laten doen. Uit een representatief onderzoek onder ruim duizend Nederlanders bleek dat tussen de zestig en tachtig procent van de Nederlanders, afhankelijk van hun leeftijd, het belangrijk vindt dat er meer aandacht is voor onze gedeelde geschiedenis. Ongeveer de helft van de ondervraagden gaf aan het belangrijk of zeer belangrijk te vinden dat er aandacht is voor het slavernijverleden. Terwijl gemiddeld maar een op de vijf ondervraagden aangaf de eigen kennis daarover goed of zeer goed te vinden.

In alle delen van het koninkrijk worden diverse activiteiten georganiseerd en initiatieven ondersteund ter herdenking van het slavernijverleden en om de kennis en bewustwording hieromtrent te bevorderen. De Rijksoverheid heeft subsidieregelingen ingesteld om culturele, maatschappelijke en educatieve activiteiten vanuit de samenleving te faciliteren. Denk daarbij bijvoorbeeld aan theatervoorstellingen, exposities of boeken over dit thema. Specifiek voor de campagne met verhalen, komen de komende tijd ook andere makers aan het woord. Zangeres Shirma Rouse en filmmaker Safi Graauw trapten de campagne in december af, gevolgd door o.a. filmmaker Hesdy Lonwijk en schrijver Carmen Felix. In deze reeks zullen Lex Bohlmeijer (interviewer) en Prof. Soortkill (schrijver) nog volgen en vanuit hun perspectief vertellen over het slavernijverleden. De verhalen worden gedeeld op OCW-verhalen.nl en de sociale media kanalen van het ministerie. De Rijksoverheid hoopt met dit Herdenkingsjaar bij te dragen aan het blijvend vergroten van kennis en verbinding in de samenleving.

Door: Nationale Onderwijsgids