GRONINGEN - Rokers zijn gevoelig voor de manier waarop ze worden voorgelicht en kunnen bovendien heel verschillend reageren. Dat zijn de belangrijkste conclusies die gezondheidswetenschapper Arie Dijkstra heeft kunnen trekken uit een onderzoek dat hij in opdracht van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft uitgevoerd.
‘Beste Jan, door te roken is de kans dat je longkanker krijgt een stuk groter dan wanneer je niet zou roken.' Vooral mensen die al langer roken zijn na het lezen van een dergelijke waarschuwing met hun naam erin meer geneigd om te stoppen met roken dan wanneer zij een algemene waarschuwing krijgen.
Dijkstra liet rokende studenten verschillende teksten lezen over de gevaren van roken. In een van de teksten werden zij op naam aangesproken over de ernstige gezondheidsrisico's die zij als roker lopen. Hoewel de proefpersonen wisten dat hun naam eenvoudig met de computer aan het artikel was toegevoegd, reageerden ze er allemaal sterk op.
Studenten die drie jaar of minder rookten, moesten er niets van hebben: zij bleken na het lezen van de tekst met hun naam erin minder geneigd om te stoppen met roken. Bij studenten die meer dan vijf jaar rookten, leidde het toevoegen van de naam juist tot een sterkere neiging om te stoppen.
Effect
"De uitkomsten van mijn onderzoek laten zien dat verschillende rokers verschillend reageren op gezondheidsinformatie", zegt Dijkstra. "Beleidsmakers moeten dus goed beseffen dat een bepaalde manier van voorlichten bij verschillende doelgroepen een ander effect kan hebben: de een gaat er door stoppen, de ander juist niet."
Volgens Dijkstra kunnen cursussen en leefstijlprogramma's die mensen van het roken moeten afhelpen een stuk effectiever zijn als ze rekening houden met deze verschillen tussen mensen. Hij denkt dat het noemen van de naam bijvoorbeeld goed gebruikt kan worden in internetcursussen om te stoppen met roken of om af te vallen. "Een goed ‘advies op maat'-programma kan het noemen van de voornaam inpassen bij de doelgroep die daar gevoelig is en weglaten bij de mensen die daar juist averechts op reageren."
© Nationale Onderwijsgids
