Wat heeft een Nijmeegse hoogleraar te maken met een bekende Japanse violiste? Rembrandtspecialist Volker Manuth gaf Emiri Miyamoto drie dagen lang een rondleiding door Amsterdam, in de voetsporen van Rembrandt. Het bijzondere duo wordt ingezet om een tentoonstelling over Rembrandt in Japan te promoten.

Vanaf 12 maart zullen er in Japan ongeveer vijftien schilderijen en honderd etsen van de hand van Rembrandt te zien zijn, onder andere uit New York, Boston, Parijs en Amsterdam. De tentoonstelling wordt geopend in Tokyo en gaat daarna naar Nagoya.

Dat Japanners geïnteresseerd zijn in Nederlandse kunstenaars bleek al eerder bij tentoonstellingen van Vermeer en Van Gogh, maar ook van Rembrandt. Waarom hebben Japanners zoveel interesse in deze Nederlandse schilder?

Japans papier
Van circa 1640 tot 1859 had Nederland als enige Westerse land een bijna exclusieve handelsrelatie met Japan. De Nederlanders werden toegelaten op een kunstmatig eiland voor de kust, Dejima. Hierdoor kwamen Japanse producten dus voornamelijk naar Nederland.

Manuth: "Japans papier, ook wel washi genaamd, wordt gemaakt uit lange plantenvezels. Het papier heeft een stevige structuur en een mooie kleur. Daarnaast heeft het een bijzonder vermogen om inkt op te nemen. Er ontstaat dan een mooi, licht wazig effect. Ook Rembrandt maakte gebruik van Japans papier, hij vond het bijzonder geschikt voor de afdruk van etsplaten. Japanners zien hierdoor een cultureel verband: dat zij ook een aandeel kunnen ‘claimen' van Rembrandts oeuvre."

Het idee van de tentoonstelling is dan ook te laten zien op welke manier Rembrandt gebruik heeft gemaakt van Japans papier en hoe dit hem heeft geholpen bij zijn etsen.

Rembrandtdeskundige
In eerste instantie werd prof. Manuth benaderd door het Japanse televisiestation Nippon Television Network voor een interview als Rembrandtdeskundige.
Later vroegen ze hem om samen met de bekende Japanse violiste Emiri Miyamoto het Rijksmuseum, het Rembrandthuis en het Amsterdams Grafisch Atelier te bezoeken voor een documentaire.

Manuth, gespecialiseerd in Rembrandt en de Nederlandse schilderkunst en grafiek van de zeventiende eeuw, gaf Miyamoto toelichting bij wat ze tijdens hun tocht zagen. Hij vertelde haar ook over de achtergrondgeschiedenis van Rembrandt en de zeventiende eeuw. Als afsluiting heeft Miyamoto zelf een ets gemaakt naar voorbeeld van oude technieken.

Op 12 maart 2011, de dag dat de tentoonstelling opent, zal het duo een uur lang op Japanse televisie te zien zijn onder de naam The mystery of Rembrandt - Why he was attracted to prints.

Bron: Radboud Universiteit