Ton Mooij, hoogleraar Onderwijstechnologie bij de Open Universiteit en sectormanager bij Onderzoeksinstituut ITS Nijmegen, heeft van het Ministerie van OCW € 700.000 subsidie ontvangen voor de evaluatie van excellent onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen. De subsidie is toegekend vanuit de prijsvraag 'Onderwijsbewijs'.
Het onderzoek zal vier jaar in beslag nemen en begint in maart 2011. 38 scholen voor basisonderwijs doen eraan mee, verspreid over Nederland. De prijsvraag 'Onderwijsbewijs' werd in 2008 en in 2010 gehouden en beide keren heeft Ton Mooij daaruit middelen gekregen voor een omvangrijk experimenteel onderzoek.
Steeds ging het daarbij om ontwikkeling en evaluatie van excellent onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen, zoals opgezet en in scholen uitgewerkt door Mooij zelf.
Het onderzoek van 2008 was gericht op ontwikkeling en evaluatie van speciaal onderwijs exclusief voor cognitief hoogbegaafde leerlingen. Dat van 2010 focust op regulier onderwijs dat wordt aangepast aan de mogelijkheden en eisen van hoogbegaafde leerlingen.
Adequate onderwijsvoorzieningen voor hoogbegaafde leerlingen in de onderbouw van het basisonderwijs zijn er bijna niet.
Ton Mooij: Vaak wordt wel gezegd dat een school de juiste voorzieningen heeft, maar dit is meestal een duidelijke onderschatting van de mogelijkheden en onderwijseisen van hoogbegaafden. Hoogbegaafde leerlingen worden al vanaf hun start in het reguliere onderwijs beziggehouden met activiteiten die bij hen demotivatie, sociale isolatie en emotionele problemen (kunnen) veroorzaken. Dit nieuwe onderzoek wil daarvoor een wetenschappelijk verantwoorde oplossing bieden.'
De deelnemende reguliere basisscholen gaan in de onderbouw een module Excellent onderwijs invoeren. Al aan het begin van groep 1 screenen ouders en leerkrachten de belangrijkste beginkenmerken van de vierjarige leerlingen. Dit gebeurt aan de hand van een gestandaardiseerde vragenlijst die is afgestemd op de gangbare speel-/leeractiviteiten.
Er wordt gekeken naar aspecten als sociale vaardigheden, algemene en specifieke cognitieve ontwikkeling, emotionele en expressieve vaardigheden, motorische ontwikkeling en verwacht functioneren in school. Het speel- en leeraanbod bouwt voort op de feitelijke beginniveaus.
De verwachting is dat deze onderwijsaanpak resulteert in hogere cognitieve prestaties en beter sociaal-emotioneel functioneren dan de gebruikelijke aanpak in het regulier onderwijs aan hoogbegaafden. Het onderzoek evalueert of dat ook werkelijk zo is. Ook wordt nagegaan of een langere duur van dit nieuwe onderwijs hogere cognitieve leereffecten oplevert.
