UTRECHT - In de huidige onderwijscontext is de rol van de docent uitgegroeid van die van traditionele overdrager van kennis en vaardigheden tot de complexere rol van reflective practitioner die om kan gaan met de veranderingen in het onderwijs.
In haar proefschrift onderzoekt Nataša Pantic het concept docentcompetenties als basis voor de lerarenopleiding, waarbij aandacht besteed wordt aan de voorbereiding van docenten op hun rol als overdrager van normen en waarden en als innovator. Pantic promoveert vanmiddag aan de Universiteit Utrecht.
De uitkomsten van het onderzoek laten zien dat volgens docenten en lerarenopleiders de docentcompetenties bestaan uit de volgende vier punten:
- omgaan met normen, waarden en opvoeding;
- begrip van het onderwijssysteem en het bijdragen aan de ontwikkeling daarvan
- kennis van het schoolvak, didactiek, pedagogiek en het leerplan
- zelfevaluatie en professionele ontwikkeling.
Bij de docenten zijn zowel opvattingen aanwezig over veranderingen in de lerarenopleiding die nauw aansluiten bij de stroming Didaktik als bij de stroming leerplancultuur. In de gedachtegang van docenten over ethische dilemma's zijn denkbeelden gevonden die refereren aan paternalistische, liberale en sociaalrelativistische visies op de morele rol van de docent.
De paternalistische houding van docenten wordt positief geassocieerd met hun opvatting over de mate van controle in de docent-student relatie, de liberale houding wordt negatief geassocieerd met de perceptie van studenten over de mate van betrokkenheid.
Docenten met een meer liberale houding zijn zich meer bewust van culturele verschillen en meer gemotiveerd om deze verschillen in hun onderwijs te adresseren. Echter, zij beschikken niet over meer kennis over verschillende culturen en passen hun gedrag niet aan tijdens interculturele interacties.
