Klaas van Veen, Jacobiene Meirink (beiden ICLON, Universiteit Leiden) en Rosanne Zwart (Onderwijscentrum, VU) voerden onderzoek uit naar de professionele ontwikkeling van leraren. Hun conclusie: vernieuwende vormen van na- en bijscholing van leraren - met name die op de werkplek zelf â zijn niet beter dan 'ouderwetse' cursussen en workshops.

Effectieve professionalisering is voor veel bedrijven nog een 'black box', zo concluderen de onderzoekers. Er is niet veel onderzoek naar de situatie in Nederland gedaan, terwijl er wel veel wordt geprofessionaliseerd door leraren. De kwaliteiten van degenen die de professionalisering ontwerpen, uitvoeren en begeleiden zijn vaak niet voldoende.

School als leerplek voor leraren
Op school leren leerlingen en werken docenten. Toch zou het beter zijn als een school ook voor leraren een leerplek is. Zij moeten zich immers blijven ontwikkelen. Een werkomgeving gericht op leren, is een van de succesfactoren daarvoor. Dat concluderen de onderzoekers. Zij peilden via literatuuronderzoek hoe professionalisering van leraren effectief kan zijn.

Traditionele vormen van professionalisering als cursussen en workshops worden veelal als niet effectief beschouwd. Maar de onderzoekers vonden geen bewijs voor de stelling dat meer vernieuwende vormen van professionalisering (op de eigen werkplek) beter zouden werken. Uit dit onderzoek blijkt juist dat gebruik maken van verschillende werkvormen belangrijk is.

Vak-gerelateerd
Veel vormen van professionalisering van docenten zijn niet gericht op problematiek in de eigen lespraktijk. Dat is een gemiste kans, stellen de onderzoekers. Na- en bijscholing van leraren lijken namelijk het meest effectief als de inhoud vakgerelateerd is en goed is ingebed in de eigen lespraktijk.

Na- en bijscholing zijn daarnaast effectiever als leraren zelf actief en onderzoekend leren en dat samen met collega's doen. Leerlingen profiteren er bovendien van als onderwerpen als vakinhoud, vakdidactiek en het leerproces van leerlingen in een vak voor docenten aan de orde komen.

Het onderzoek werd gefinancierd door de Programmaraad voor het Onderwijsonderzoek, onderdeel van NWO. De drie onderzoekers zijn ook verbonden aan het Expertise Centrum Leren van Docenten. Het volledige onderzoeksrapport is te downloaden op de NWO-site.

Bron: Nieuwsbank