Normal_schoolplein__school__voortgezet_onderwijs__pesten__alleen

Het beeld dat 'school shooters' einzelgängers zijn, dat zij gepest werden en een psychiatrische voorgeschiedenis hadden, klopt statistisch gezien niet. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Birgit Pfeifer, die autobiografische teksten als manifesten en afscheidsbrieven van schutters analyseerde. Dit meldt hogeschool Windesheim.

De Windesheimdocente promoveert vrijdag 10 november aan de Faculteit der Godgeleerdheid van de Vrije Universiteit Amsterdam. Zij kwam tot de conclusie dat schutters een existentiële crisis ervoeren, waarvoor zij geen oplossing vonden in religie of filosofie. Hierdoor creëerden zij hun eigen realiteit of persoonlijke religie.

Dé ‘school shooter’ bestaat niet

Pfeifer: “Het populaire beeld van de einzelgänger met psychische problemen vormt in wezen een beperking om potentiële daders te herkennen en je reduceert ermee de kansen om hun afschuwelijke daad te voorkomen. Er is namelijk niet zoiets als een betrouwbaar profiel van dé ‘school shooter’ en door zulke onjuiste percepties kunnen waarschuwingssignalen bij op het oog goed functionerende scholieren juist over het hoofd worden gezien. Daarnaast werkt het stigmatiserend voor jongeren die aan dat beeld voldoen, maar die niet tot de bedoelde risicogroep behoren.”

De waarom-vraag

Het bloedbad op Columbine High School, de schietpartij op een Realschule in het Duitse Winnenden of de recente kerkschutter in Texas: na elke (school)aanslag stellen we ons dezelfde prangende vraag: waarom doet iemand dit? De schutters die tot dusver bekend zijn, hebben allen een gevarieerde familieachtergrond, hun educatieve loopbaan is anders, de sociaal-economische context verschilt en hun psychische gesteldheid is niet dezelfde. Een ´school shooting´ leek voor hen de enige uitweg uit een crisis. Met die ene aanslag gaven zij betekenis aan hun leven.

Hoe ga je als docent om met een existentiële crisis?

Alle onderzochte daders handelden vanuit de overtuiging dat zij tegen het kwaad vochten. Als martelaars stierven ze: dat stond voor hen gelijk aan onsterfelijkheid. Doordat zij dergelijke mythes voor zichzelf creëerden, begaven de schutters zich op het almaar glijdende pad van een proces dat uiteindelijk leidde tot het radicale geweld. Pfeifer: “Onderwijsprofessionals moeten zich bewust worden van het feit dat een existentiële crisis, die volgens mijn onderzoek aan de basis ligt van ‘school shootings’, vaak uit het zicht blijft. Scholen moeten ruimte bieden aan levensvragen en docenten trainen die jongeren leren met existentiële crises om te gaan.”

Door: Redactie Nationale Onderwijsgids