Het LAKS ziet graag dat de centrale eindexamens niet voor de helft, maar voor een kwart meetellen voor het eindcijfer. De organisatie heeft de campagne Ik ben meer dan één toets in het leven geroepen. Het is namelijk niet meer van deze tijd om één toetsmoment zo allesbepalend te laten zijn.

'Veel stress is niet gezond' 

“Leerlingen vertellen ons dat ze slaapproblemen hebben, dat ze piekeren en dat ze de examenzaal binnenkomen met knikkende knieën”, aldus LAKS-voorzitter Puk Donken. “Een beetje gezonde druk is niet erg, maar dit gaat over veel stress en daar maken wij ons zorgen over.”

Schoolexamens 

Scholieren maken tijdens de laatste jaren van hun middelbareschooltijd toetsen, dat zijn de zogenoemde schoolexamens. Deze schoolexamens bepalen het eindcijfer voor ieder vak. Dit cijfer telt voor de helft mee op de eindlijst. De andere 50 procent wordt door het centraal schriftelijk eindexamen bepaald. Tijdens de examenperiode faalangst, een black-out of een slechte dag hebben, kan grote gevolgen hebben.

Hoogleraar onderwijswetenschappen aan de Vrije Universiteit, Martijn Meeter, ziet wel wat in het voorstel van LAKS. De examenperiode levert namelijk bij scholieren veel stress op. “Leerlingen die het normaal op school prima doen, scoren tijdens de examens soms veel slechter. Als ze zakken is dat heel vervelend, want het voelt voor hen alsof ze een jaar van hun leven kwijt zijn. En omdat deze leerlingen nog een jaar extra naar school moeten, wordt het voor de maatschappij extra duur, want wij betalen hiervoor.”

Voorbereiding op vervolgonderwijs

Schooltoetsen bereiden leerlingen voldoende voor op het hoger onderwijs. Als de schoolexamens goed zijn, dan gaat het op de universiteit, het hbo of het mbo vaak ook goed. De centrale examens hebben daar veel minder invloed op, aldus Meeter.

Het onderwijssysteem in België laat zien dat het kan, want daar zijn geen centrale eindexamens. Iedere school mag daar zelf beslissen hoe ze de jaren afsluiten. Een heleboel leerlingen zakken dan wel in het eerste jaar van hun vervolgopleiding. “Die instellingen zeggen dat dit komt door de slechte voorbereiding van leerlingen op de middelbare school”, stelt Meeter.

Mondelinge herkansing 

Duitse scholieren krijgen rondom de centrale eindexamens meer ruimte. Er zijn wel centrale eindexamen, maar scholieren mogen de examens die ze niet gehaald hebben mondeling herkansen. Nederlandse scholieren mogen maar één vak herkansen. “Mondelinge examens zorgen voor iets minder stress. Scholieren kunnen dan mondeling uitleggen wat er de eerste keer schriftelijk niet lukte.”

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk