‘Zo…..! Jij heb natuurlijk weer zes weken hé?’
Deze opmerking kan van een buurman komen, die belangstellend over de heg of schutting leunt.
Of van wie dan ook. Wat te antwoorden?
‘Ja man! Lekker! En dan straks een paar weekjes werken en dan weer herfstvakantie, dan wéér wat weekjes en dan twee weken kerstreces, dan gaan we via het vluchtheuveltje ‘voorjaarsvakantie’ richting de meivakantie en tja…..dan is het alweer bijna zomer! Maareh…..laat je omscholen, er is een flink lerarentekort…!’
Niet genoeg
Zijn dit de periodes waarin iedereen opeens weer zo jaloers is op het vak van docent? Ach, de meeste niet-onderwijsmensen weten wel beter. Dat je heel wat weekends en avonduren met stapels nakijkwerk of je voorbereiding bezig bent. En dat die lange vakanties wel de slechtste reden zijn om voor een baan in het onderwijs te kiezen.
Wanneer je dit werk niet leuk vindt heb je aan zes weken vakantie niet genoeg om bij te komen.
Lang en loom
Maar hey, kom op, het is natuurlijk wél lekker!
Ik houd eigenlijk nogal van vakantie.
Als kind al keek ik natuurlijk altijd erg uit naar de zomervakantie.
Die heette toen nog ‘De Grote Vakantie’.
Je had wel meer vakanties, maar deze telde pas echt. Voor je strekten zich zes lange lome weken uit, overgoten met zon, zee, strand, zwemmen, ijsjes eten, laat naar bed. Eindeloos buitenspelen, ook ’s avonds. Want dat mocht. Je hoefde tenslotte niet naar school de volgende dag. En dan kon het leven blijkbaar opeens iets Mediterraans krijgen.
Schoenen
Tussen m’n tiende en pakweg dertiende jaar kocht ik aan het begin van De Grote Vakantie altijd een paar van die basketbalschoenen. Die kocht je toen, merkloos, voor een paar gulden (The poor boy’s All Stars zeg maar) en daar deed je dan precies zes weken mee. Na die tijd waren ze volledig stukgevoetbald, uitgewoond en had je vanzelf ‘Air’ door de gaten die erin kwamen. Tegenwoordig kost zo’n paar van een echt merk rond de zeventig euro en hoef je ze alleen maar te drágen om na zes weken de eerste gaten te ontdekken.
Nog Groter
Op de middelbare school was er ook een Grote Vakantie. En….hij werd nóg groter! Een weekje (of soms nog meer) erbij omdat je in het Voortgezet Onderwijs zat! En er vielen al zoveel lessen uit! Nu kon je met je vrienden gaan kamperen buiten het zicht van je ouders en had je het gevoel dat je nooit meer terug hoefde te komen. (sommige ouders hadden dat stiekem ook liever, maar ja, je moest wél weer een keer naar school)…..
Van 0 naar 100 en terug
Het bijzondere is dat ik dezelfde weg volgde als werkend lid van deze maatschappij. Tijdens mijn jaren als basisschoolleerkracht was er ook weer die Grote Vakantie. Zeker als leerkracht in groep 8 had je het gevoel dat je na een ongelooflijk intensieve laatste periode (schoolkamp, musical, afscheid) een soort van vrije val maakte in het plotselinge Grote Niets. Alsof je net aan één zijde de Mount Everest had beklommen en er aan de andere kant direct weer vanaf dook. Van 0 naar 100 in één week en weer van 100 naar 0.
Stilte
In het Voortgezet Onderwijs merkte ik dat de afbouw iets geleidelijker gaat. Na de laatste horror-nakijkweek kruip je als een vreemde uit je krat met correctie (je gezin gedoogt jou in zo’n week als een soort kamerbewoner of onderduiker) en is daar na nog een weekje vergaderen, een teamuitje, een diploma-uitreiking eindelijk De Laatste Dag. Leerlingen komen nog even bij hun mentoren, samen afsluiten, rapporten mee.
De laatste dingen worden uitgedeeld, trots meegenomen of zielloos achtergelaten in een al even zielloos, leeg gebouw. Want, zonder leerlingen heeft de school geen ziel. In één uurtje wordt dat gebouw, waar het hele jaar stemmen klonken, werd gelachen, gehuild, geroepen, gezongen, een karkas. Het leven is eruit.
Afkicken
Het is in de eerste week van de vakantie even wennen. Je ‘moet’ opeens niets meer en weet je nog geen raad met dat gevoel. Veel van hen worden dan ook ziek in zo’n vakantie. Je lijf mag eindelijk toegeven aan alles wat je misschien wel veel te lang hebt genegeerd.
Misschien hebben leraren een lange vakantie omdat ze al een paar weken nodig hebben om te ‘landen’. Er zijn er ook genoeg die dat landen direct doen op een vliegveld in een ver oord. Zelf sta ik graag op m’n surfplank om m’n hoofd leeg te maken. Wind, water, zon. Heerlijk. In de zomermaanden geef ik af en toe windsurfles. Toch een beetje afkicken misschien.
In de laatste vakantieweek beginnen er alweer dingen te kriebelen. Foto’s en namen bekijken van de nieuwe klassen. Misschien alvast denken over een goeie startles. Maar zover is het nog niet. Eerst genieten van die prachtige zomerweken. Ik heb twee weken terug gewoon weer eens, net als vroeger, een paar van die wannabe-Allstars gekocht.
Alleen voor de Grote Vakantie……..!
Bert Jansen geeft Nederlands en Maatschappijleer op een school voor voortgezet onderwijs (mavo, havo, vwo) in de buurt van Apeldoorn. Jarenlang werkte hij in het basisonderwijs, voornamelijk als leerkracht van groep 8. Na zo’n 15 jaar maakte hij de overstap naar het vo. Daar werkt hij inmiddels ook alweer zo’n 15 jaar.
© Nationale Onderwijsgids / Bert Jansen