Zo verkleint het Young Professional Programme de kloof tussen studie en arbeidsmarkt

Hoe geef ik mijn grenzen aan? Wat is mijn communicatiestijl? En hoe netwerk ik? Deze skills leert de universiteit studenten meestal niet. Veel alumni ervaren een kloof tussen hun wetenschappelijke kennis en de vaardigheden die ze op de werkvloer nodig hebben. Voor hen is er het zesdaagse Young Professional Programme, een initiatief van Radboud Academy. We spreken projectleider Jorn ten Brink en ex-deelneemster Nicole Luijten.  

Na haar twee masters ging Nicole (25) aan de slag bij een adviesbureau over gedragsverandering. Na drie weken stond ze weer buiten. Nicole: “De baan sloot aan bij mijn studie, dacht ik. Maar het was geen succes. Ik voelde me niet op mijn gemak en andersom was het kennelijk ook geen match.” Die ervaring gaf haar zelfvertrouwen een deuk. 
 
De coronacrisis maakte de zoektocht naar een baan er niet gemakkelijker op. “Ik wist niet goed wat ik wilde. En kon.” Toen tipte een vriendin van Nicole de pilot van het Young Professional Programme, dat in november 2020 van start ging. 
 

Wat verwacht een werkgever van mij?

Het programma sloot aan bij Nicoles behoeften. Ze wilde er vooral achter komen wat een werkgever van haar verwacht, als recent afgestudeerde. En wat zij van een werkgever mag verwachten. “Het leek me fijn hier met andere afgestudeerden over te praten. Veel van mijn vrienden hebben al een baan. Of studeren nog. Voor m’n gevoel was ik de enige die hiermee worstelde.”
 
Dat bleek niet het geval. Samen met Nicole deden dertien andere alumni mee aan de eerste pilot van het Young Professional Programme van Radboud Academy. Deze academie brengt al het vervolgonderwijs van Radboud Universiteit Nijmegen samen, voor mensen die zich willen blijven ontwikkelen. Ook na hun studie. 
 

Interdisciplinair programma

“We hebben verschillende programma’s binnen de academie”, vertelt projectleider Jorn ten Brink. “Variërend van duurzame veranderingstrajecten, betaalbare zorg, digitaal erfgoed.” Het Young Professional Programme is bedoeld voor net afgestudeerde studenten die op zoek zijn naar een baan. Of recent aan een eerste baan begonnen zijn. 
 
Welke studie deelnemers gedaan hebben, maakt niet uit. Het programma is interdisciplinair. “Vakkennis leren studenten tijdens hun studie al”, legt Jorn uit. “Het omgaan met werksituaties is voor iedereen relevant. Net als het bewaken van je werk-privébalans. Of je nu in een ziekenhuis gaat werken of bij een gemeente.”
 

Onzekerheid in coronatijd

Best wat alumni vallen na hun studie in een zwart gat, volgens Jorn. “Ze hebben hun hele leven een pad gevolgd, nu moeten ze ineens zelf bedenken wat de volgende stap is. In coronatijd is dat nog lastiger. Normaal gesproken ligt de wereld aan hun voeten na het afstuderen. Nu staat ‘ie stil. Banen liggen niet voor het oprapen en sollicitaties zijn online, net als netwerkborrels. Dat brengt onzekerheid met zich mee.”
 
Ook vanuit huis aan een baan beginnen, is een uitdaging. “Het is lastiger om je onderdeel van een organisatie te voelen. Wat zijn de impliciete gedragsregels binnen het bedrijf? Ook daar worstelen alumni mee.” Voor deze groep wil het Young Professional Programme iets betekenen. 
 

Trainingen en challenges 

Tijdens het zesdaagse programma gaan alumni aan de slag met concrete casussen uit het werkveld. Ze krijgen trainingen van wetenschappelijke experts en trainers. En dagen zichzelf uit met challenges en opdrachten. “Iedere dag behandelen we een ander thema”, legt Jorn uit. “Persoonlijke skills, maar ook praktische professionele vaardigheden, zoals innovatieve projectmethodes.” 
 
Als voorbeeld van een concrete casus noemt Jorn het omgaan met stress. Eerst legt een hoogleraar psychologie uit hoe stress werkt. Vervolgens bedenken deelnemers een situatie waarin ze veel stress voelden. Wat deed dat met hen? En hoe kunnen ze daar in de toekomst anders mee omgaan? 
 
Die ervaringen bespreken deelnemers met een groepje. Ze wisselen tips uit en doen mindfulness-opdrachten. “We stimuleren alumni dat thuis te blijven doen. Ook geven we challenges mee. Doe iets wat je spannend vindt. Zoals contact opnemen met iemand uit je netwerk.”
 

Behoeften van werkgevers

Eén bijeenkomst gaat over Design Thinking en Future Thinking. Hoe pak je een project aan? Welke maatschappelijke bijdrage wil je leveren? En hoe maken we als samenleving de transitie naar een duurzame toekomst? “Voor een werkgever is het interessant als starters innovatieve ideeën meenemen naar de werkvloer.”
 
Uit onderzoek van de Radboud Academy onder bedrijven in de regio blijkt dat werkgevers behoefte hebben aan zulke nieuwe werkmethodes. En aan innovatieve kennis op het gebied van bijvoorbeeld artificial intelligence en duurzame inzetbaarheid. 
 

Ontwikkelen van ‘soft skills’

Daarnaast geven sommige werkgevers aan dat ze een gat ervaren tussen wetenschappelijke kennis van starters en professionele skills. Jorn: “Ze merken bijvoorbeeld dat jonge werknemers weinig ervaring hebben met acquisitiegesprekken. Of dat ze kritiek van een leidinggevende persoonlijk opvatten. Terwijl feedback je juist verder kan helpen.” 
 
Ook de deelnemers zelf gaven aan dat ‘soft skills’ amper aan bod kwamen tijdens hun studie. Ook een stage is vaak geen vast onderdeel van een universitaire studie. “De Radboud Universiteit wil hier meer aandacht aan besteden”, stelt Jorn. “Ook tijdens reguliere studies.”
 

Oefenen met communicatiestijlen

De eerste pilot van het Young Professional Programme was een succes, volgens de projectleider. “Uit de evaluatie bleek dat deelnemers het fijn vonden om met een groep gelijkgestemden te zijn. De sfeer was veilig, de groep hielp elkaar verder. Deelnemers merkten dat ze er niet alleen voor stonden. Het is heel normaal om nog zoekende te zijn.” 
 
Dat saamhorigheidsgevoel ervoer deelneemster Nicole ook. Wat ze het meest leerzaam vond? “De dag over effectieve communicatie. Wat voor communicatiestijl heb je? En wat roep je daarmee op?” 
 
Zelf is Nicole wat afwachtend. Ze wil assertiever worden. Meer ruimte innemen en vaker nee zeggen. Dat kon ze direct oefenen met een trainingsactrice, die een opdrachtgever speelde. “Ik merkte meteen het effect van een andere communicatiestijl. Het is helemaal geen ramp om ‘nee’ te zeggen. Vaak schep je daarmee juist duidelijkheid bij de ander.”
 

Stage van drie maanden

Als onderdeel van het programma hadden deelnemers de mogelijkheid om een stage van drie maanden te doen bij Gemeente Nijmegen. Nicole greep die kans. De stage was bedoeld om de samenwerking tussen de gemeente en kennisinstellingen te verbeteren. Dat beviel Nicole goed. Zo goed, dat ze een baan bij de gemeente wel zag zitten. “Ik kwam een vacature tegen voor een traineeship over afval bij de gemeente Nederweert (Limburg). Mijn achtergrond in gedragsverandering kwam daar goed van pas.”
 
Nicole belde eerst met de contactpersoon van de gemeente. “Een tip van een andere deelnemer van het programma”, lacht ze. Het werkte: sinds 1 maart is ze trainee vakspecialist afval. “Ik vind het werk enorm leuk. Mijn team is klein, ik kan overal terecht met vragen.” 
 

Tweede editie

Op 16 april is de tweede lichting oud-studenten aan het Young Professional Programme begonnen. Waar de eerste editie fysiek kon plaatsvinden, is dit nu niet het geval. “Jammer”, vindt Jorn. “Online ontstaat toch niet dezelfde binding als in het echt.” Hij doet zijn uiterste best hetzelfde gevoel van veiligheid te creëren als de eerste keer.  
 
Daarnaast zijn er in de tweede editie twee keuzemodules toegevoegd. Eén gaat over profileren en netwerken, de ander over conflicten op de werkvloer. Verder komt een HR-manager langs om te vertellen wat veel bedrijven verwachten van starters. Jorn: “Sommige alumni denken dat ze van alles moeten kunnen en weten als ze met een baan beginnen. Terwijl organisaties er meestal echt wel rekening mee houden dat je nog dingen moet leren.” 
 

Meer zelfvertrouwen en zelfinzicht

Hij hoopt dat deelnemers na het programma met meer zelfvertrouwen en zelfkennis de carrièreladder betreden. Een deelneemster gaf in haar evaluatie al aan dat ze nu op hogere vacatures durft te reageren. En sneller de regie durft te pakken. “Ook voor werkgevers is het fijn om medewerkers in dienst te hebben met zelfinzicht. Ze voegen meer toe aan een organisatie. En vallen minder snel uit, omdat ze beter in hun vel zitten.”
 
Nicole kijkt positief terug op het programma. Verbeterpunten zijn er altijd – zo vond ze de bijeenkomst over Future Thinking wat abstract en lastig toepasbaar. Maar over het algemeen waren het zes leerzame dagen. “Ik weet nu beter wat ik van een werkgever mag verwachten. Het is oké om hulp en feedback te vragen, daar ben je een starter voor. Op mijn nieuwe werkplek voel ik die ruimte ook. Een wereld van verschil.”  
 
Ook interesse in het Young Professional Programme? In het najaar gaat de derde editie van start. Meer informatie over deelname vind je op de website
 
Door: Nationale Onderwijsgids / Bente Schreurs
Afbeelding: Radboud Academy