Basisscholen met een beperkt aantal leerlingen in stedelijke gebieden krijgen mogelijk te maken met ingrijpende veranderingen. Het kabinet wil de zogenoemde kleinescholentoeslag, een regeling die kleine scholen financieel ondersteunt, afschaffen en vervangen door een nieuw, gerichter systeem. De nieuwe regeling is vooral bedoeld voor scholen in dunbevolkte gebieden, waardoor stedelijke scholen het extra geld waarschijnlijk zullen verliezen. Dit meldt Metronieuws.nl.
Momenteel ontvangen basisscholen met maximaal 150 leerlingen gemiddeld zo’n 95.000 euro aan toeslag. Hoewel de regeling oorspronkelijk bedoeld was om kleine dorpsscholen te ondersteunen, blijkt uit gegevens van RTL Nieuws dat ook veel stadsscholen hiervan profiteren. In totaal ontvangen 1793 scholen deze toelage – ongeveer een kwart van alle basisscholen.
Steun verdwijnt uit de stad
Het kabinet wil de regeling hervormen om het beschikbare budget – jaarlijks zo’n 175 miljoen euro – doelgerichter in te zetten. In dorpen is het effect van een schoolsluiting vaak veel groter voor de gemeenschap dan in een stad waar alternatieven op korte afstand liggen. Daarom wordt de nieuwe regeling enkel gericht op scholen in gebieden met weinig inwoners.
Dat besluit roept zorgen op bij scholen in de stad die afhankelijk zijn van deze toelage. De extra middelen worden vaak gebruikt om personeel aan te nemen of de vaste lasten te dekken. Vervalt dat bedrag, dan dreigt voor sommige scholen sluiting of een gedwongen fusie.
Identiteitsgebonden onderwijs onder druk
Onderwijskenners waarschuwen dat vooral scholen met een specifieke onderwijskundige of levensbeschouwelijke visie, zoals montessori- of daltononderwijs, kwetsbaar zijn. Het verdwijnen van deze scholen zou de keuzevrijheid van ouders flink kunnen beperken. Ook praktische bezwaren spelen mee: als scholen sluiten, moeten leerlingen mogelijk verder reizen terwijl andere scholen al kampen met een tekort aan ruimte en leerkrachten.
Nog geen definitief besluit
Hoewel de plannen zijn aangekondigd, is de precieze invulling van de nieuwe 'dunbevolktheidstoeslag' nog in ontwikkeling. De staatssecretaris zegt rekening te willen houden met zorgen uit het veld, maar benadrukt ook de noodzaak om efficiënter met publieke middelen om te gaan – zeker in tijden van personeelstekorten.
Voor veel kleine basisscholen in steden betekent dit onzekere tijden. Of het leidt tot sluitingen, fusies of creatieve oplossingen, zal de komende periode duidelijk moeten worden.
Door: Nationale Onderwijsgids / Fleur Zomer
