Universiteit Utrecht: vier manieren om delta's te redden van zeespiegelstijging

Rivierdelta's verdrinken als gevolg van de snel stijgende zeespiegel. Om de stijging van de zeespiegel bij te houden, moet deltaland worden opgehoogd met zand en modder uit rivieren. Maar de aanvoer van zand en modder uit rivieren neemt wereldwijd af en komt niet meer aan in delta's, waardoor overstromingen en landverlies ontstaan. De Universiteit Utrecht heeft een team van specialisten uit landen over de hele wereld samengesteld om dit probleem op te lossen. Het team onderzocht en beoordeelde bestaande en geplande projecten om land te verhogen, zogenaamde 'Sedimentation Enhancing Strategies'. Zij vonden vier manieren om delta's droog te houden. Hun onderzoek wordt vandaag gepubliceerd in Global and Planetary Change. De deskundigen verstrekten lokale en gedetailleerde informatie over elke strategie om ze nauwkeurig te kunnen vergelijken. In totaal werden 21 strategieën vergeleken, met hotspots van activiteiten in de VS, Europa, Bangladesh en China. Dat meldt de Universiteit Utrecht.

Er zijn vier strategieën ontdekt die worden gebruikt om delta's voor verdrinking te behoeden, variërend van een specifiek type sluisdeurconstructie tot mangroveherstel. Hoofdauteur Jana Cox, rivierdelta-onderzoeker aan de Universiteit Utrecht legt uit: "Alle vier deze strategieën houden zand en modder op deltaland vast, waardoor het land boven de zeespiegel gebracht wordt. Ze zijn effectief en kunnen zelfs extreme zeespiegelstijgingen compenseren. Er zijn verschillende projecten beschikbaar op verschillende schalen voor delta's van verschillende grootte. Projecten kunnen tien tot honderd jaar duren, afhankelijk van wat het gewenste resultaat is.”

Stedelijke of landbouwgrond 

Het team beoordeelde ook de positieve en negatieve milieueffecten en de veranderingen in landgebruik die voor deze strategieën nodig zouden zijn. "We ontdekten dat de strategieën over het algemeen veel positieve milieu- en ecosysteemeffecten hebben: er worden nieuwe habitats en aquacultuurmogelijkheden gecreëerd en er wordt nieuwe ruimte gecreëerd om overstromingen op te vangen, wat betekent dat het overstromingsrisico afneemt. Dit gaat echter in veel gevallen ten koste van stedelijke of landbouwgrond. De beschikbare grond voor de uitvoering van strategieën is een belangrijk aspect bij het bepalen van de mogelijkheden voor elke afzonderlijke delta", legt Cox uit.

Deltagebied 

Uit de evaluatie blijkt dat goedkope strategieën slechts 10-15 jaar duren en slechts kleine delen van het deltagebied bestrijken. Projecten met een levensduur van meer dan 100 jaar zijn daarentegen zeer duur (miljoenen tot miljarden euro's), maar kunnen een groot deel van het deltagebied bestrijken. De combinatie van verschillende kleinschaliger projecten zal ook van cruciaal belang zijn in delta's waar weinig land beschikbaar is (bijvoorbeeld in Europa en Zuidoost-Azië).

De planning en uitvoering van alle projecten neemt echter meerdere jaren in beslag en vereist verschillende succesvolle politieke en juridische besluitvormingsprocessen, samen met de betrokkenheid van belanghebbenden om het succes te vergroten. Om de snel stijgende zeespiegel te compenseren, moeten de beleidsmakers in delta's dus zo snel mogelijk beginnen met het testen, plannen en uitvoeren van deze projecten.

"Alle projecten samen beslaan echter slechts 0,1 procent van het deltagebied", aldus Jaap Nienhuis, deltaonderzoeker aan de Universiteit Utrecht en hoofdonderzoeker van het project. "De strategieën zijn effectief in de kleine gebieden waar ze worden toegepast, maar ze moeten worden uitgebreid. De tijd dringt."

Door: Nationale Onderwijsgids