Laatst hoorde ik een meisje uit groep 1 zeggen: “Jouw naam begint met dezelfde letter als die van mijn broertje!” “Dat klopt”, zei ik. “Liesan begint met de ‘l-’ en Leon ook. Knap hoor!” Letterbegrip is op deze leeftijd echter niet vanzelfsprekend. Het ene kind is verder in de ontwikkeling van geletterdheid dan het andere kind. In dit artikel lees je hoe je kleuters op een leuke manier aan letters kunt laten wennen en de beginnende geletterdheid kunt bevorderen.
Beginnende geletterdheid
De beginnende geletterdheid (groep 1, 2 en 3) is de fase waarin kinderen
de basisprincipes van het leren lezen en schrijven ontwikkelen. Dat gaat
niet bij iedereen even gemakkelijk. Dat komt omdat leren lezen geen
natuurlijk proces is. Het gaat niet vanzelf, maar moet worden aangeleerd.
Fonemisch bewustzijn, fonologisch bewustzijn en
letterkennis
Hoe kun je jonge kinderen op een leuke manier laten wennen aan letters
om eventuele leesproblemen vroegtijdig te signaleren en te voorkomen?
Dat kan door in de kleuterklas in te zetten op het fonemisch bewustzijn, het
fonologisch bewustzijn en de letterkennis.
- Fonemisch bewustzijn: Kinderen gaan ontdekken dat woorden uit klanken (fonemen) zijn opgebouwd. Dat noemen we het fonemisch bewustzijn. Ze leren woorden in klanken te hakken (auditieve analyse) en deze klanken weer aan elkaar te plakken tot woorden (auditieve synthese). Zo hak je straat in s-t-r-aa-t en plak je deze letters weer aan elkaar tot /straat/.
- Fonologisch bewustzijn: Het gebruiken van eindrijm zoals klas-plastas-ras enzovoort is een onderdeel van het fonologisch bewustzijn. Daarnaast leren kinderen dat je woorden in klankgroepen kunt verdelen, zoals ko-nij-nen en scho-mme-len. Kinderen zijn gericht op de structuur van klanken en woorden.
- Letterkennis: Ook de letterkennis is van belang. Het kind moet letters kunnen herkennen, benoemen en schrijven.
Spelenderwijs leren: 10 taalspelletjes
Zowel thuis als op school kun je spelenderwijs aan de slag om deze vaardigheden samen met jonge kinderen te oefenen. Hieronder vind je tien taalspelletjes om de beginnende geletterdheid te bevorderen!
Letterliedje
Zing een letterliedje, bijvoorbeeld op de melodie van Zeg ken jij de
mosselman. Een voorbeeld daarvan is: ‘Zeg ken jij de letter g, de
letter g, de letter g? Zeg ken jij de letter g, van groen en geel en
grapje.’ Laat kinderen daarbij nieuwe woorden verzinnen, zoals ‘van
gras, gevoel en groeien’ en zing het liedje opnieuw!Letter van de week:
spelletjes rondom een letter
Kies een letter, bijvoorbeeld ‘de letter van de week’. Noem om de
beurt een woord dat begint met die letter. Wie weet de meeste
woorden?Ik zie, ik zie wat jij niet ziet
Speel Ik zie, ik zie wat jij niet ziet en het begint met de letter… b-!
Voorbeelden: bal, buik, bril, boek, enzovoort.
Lees alle 10 taalspelletjes op de website van 1801:
https://www.1801.nl/kennisbank/de-10-leukste-spelletjes-voor-taalontwikkeling-bij-kleuters
