Normal_kinderen__meisjes__meisje__schrijven__kleuren__vrienden

De schrijfvaardigheid van onze kinderen is slecht. Volgens de deskundigen schrijven ze te langzaam en is hun handschrift onleesbaar. De oorzaak zou zijn dat veel scholen het schrijfonderwijs onderschatten. De Nationale Onderwijsgids vroeg basisschoolleerkrachten naar hun mening. Schrijven kinderen echt zo slecht? En zo ja, ligt dat aan het onderwijs of iets anders? Is leren schrijven met pen eigenlijk nog wel van deze tijd?

 

 
Schrijfonderwijs ís belangrijk!
 
Dat was toch wel de teneur van alle reacties die we kregen, van zowel leerkrachten als van ouders. Zo zegt mbo-docent Joost Peters dat leren schrijven en leren rekenen basisvaardigheden zijn en dat de oog/handcoördinatie nog steeds goed werkt “om kennis en vaardigheden te borgen”. Leerkracht Joscha Goes-Van Oorschot vindt: “Schrijfonderwijs is heel belangrijk... Je leert er ook beter door/bij onthouden.” “Niet goed/ vlot kunnen schrijven zorgt er ook voor dat het verwerken van andere vakken minder soepel loopt!” beaamt moeder Nancy Loomans. 
 
 
Er lijkt een duidelijke connectie te zijn tussen het schrijfonderwijs en de (fijne) motoriek. Maar wat is de kip, en wat het ei?
 
Zo zegt Susan Firing: “Mijn jongste (nu 16 jaar oud) hoefde op school geen lusletters meer te leren. We zien de duidelijke gevolgen nu terug in haar fijne motoriek. Zo jammer!!!” Josien Penraat vindt: “Het goed kunnen hanteren van een pen betekent een goede motoriek, welke je nodig hebt voor tekenen en andere kunstuitingen.” 
 
Ben Hamer stelt: ”Nooit is bewezen dat een slecht handschrift een gevolg is van een slechte motoriek. Een slecht handschrift ligt niet aan een slechte motoriek, maar aan een gebrek aan letterkennis.”
 
Susan Papen-Forkink ziet het anders: “Schrijfonderwijs heeft op onze basisschool echt wel de aandacht. Ik als leerkracht ervaar dat sommige kinderen eenvoudige fijn motorische handelingen als veters strikken en knopen dichtmaken lastiger vinden. Wellicht te wijten aan het steeds minder echt iets dóen. Lekker thuis spelen met iets anders dan de iPad en helpen met kleine klusjes in en om het huis gebeurt steeds minder. Ik moet hierbij opmerken dat mijn ervaring is, dat met de motoriek van veel kinderen niets mis is.”
 
Marieke Grijpink gaat nog een stapje verder:  “Aan de basis van de fijne motoriek ligt de ontwikkeling van de grove motoriek. Volgens mij gaat het daar al mis. De baby's krijgen de kans vaak niet om vrij te bewegen vanuit de rugligging. Door het veelvuldig gebruik van de maxi cosi, wippertjes en stoelen in vele soorten en maten. Handig voor ouders, funest voor de ontwikkeling. Dus vroeg beginnen.”
 
 
Maar wat kan dan gedaan worden aan het schrijfonderwijs zelf?
 
Yvonne Merkering vindt dat jonge kinderen veel meer aanbod zouden moeten krijgen van materialen of spelletjes waarbij spelenderwijs de fijne motoriek geoefend wordt, zoals tollen, jojo's en allerlei andere materialen. “In groep 3 moet er geschreven worden tussen de lijntjes. Die overgang gaat te snel. Er is veel discussie over het tijdstip wanneer je de kinderen met pen tussen de lijnen laat schrijven. Schrijfvaardig worden heeft tijd nodig.”
 
Karin van de Meer sluit zich hier graag bij aan: “In de kleutergroepen veel verschillende materialen aanbieden om de fijne motoriek te stimuleren. Het schrijfonderwijs in groep 3 begint voor sommige kinderen echt te vroeg.” Ze vindt dat er een combinatie van factoren meespeelt: “Ik denk en en en. Van mogen bewegen tot aandacht voor schrijven, enthousiaste lessen, van bekwame leerkracht, vooral ook voldoende oefenen en taakgerichte feedback liefst tijdens de schrijfles, anders direct erna. Uitdragen dat schrijven een vak is, en dat je trots kan zijn op je schrijfproduct .”
 
 
Schrijfonderwijs en de digitale wereld: het blijft hoe dan ook complex
 
Leerkracht en ouder Joscha Goes-Van Oorschot: “Nu toch in dubio wat te doen met het feit dat de school van onze kinderen overstapt naar Snappet (digitaal adaptief onderwijsplatform – red.) vanaf groep 5 (was dit jaar voor het eerst in groep 6&7). Zelfs een pilot in groep 4. Mijn gevoel zegt dat dit niet helemaal ten goede komt van de motoriek en schrijven... Wat zijn de gevolgen? En wat met het feit dat je gewoon beter onthoudt als je schrijft? Wat is het effect van zowat alle vakken op de tablet? En dan maar 7 inch... Mijn oudste heeft moeite met schrijven. Dus zowel ergo en nu fysio ervoor. Maar hij gaat naar groep 5 dus werken op de tablet. Hij vindt het prachtig, maar wij hebben zo onze zorgen erover...”
 
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids