Wat is stotteren en kun je er ook vanaf komen?

Het is vandaag Wereldstotterdag, een dag om aandacht te vragen voor stotteren. Maar wat is stotteren precies? En hoewel het stotteren jou een uniek persoon maakt, wil je er toch misschien vanaf. Hoe doe je dat dan? In dit artikel lees je er meer over.

Wat is stotteren?

Stotteren is een spraakstoornis waarbij het vloeiend uitspreken van woorden wordt onderbroken. Misschien merk je dat je woorden niet soepel uitspreekt en dan vooral in stressvolle of sociale situaties. Stotteren is een complexe combinatie van neurologische-, genetische- en omgevingsfactoren. 

Hoe ontstaat stotteren?

Bij veel mensen ontstaat het stotteren in de kindertijd, vaak tussen de leeftijd van 2 en 5 jaar. Dit komt doordat je op die leeftijd veel nieuwe woorden leert en je hersenen hard moeten werken om de verbindingen tussen taal en spraak aan te leggen. Soms verdwijnen de klachten vanzelf, maar bij anderen blijft het stotteren aanwezig. Hoe dat precies komt, is niet altijd duidelijk, maar factoren zoals erfelijkheid en de manier waarop je reageert op je eigen spraak kunnen een rol spelen. 85 procent van de mensen die stottert, heeft iemand in de familie die ook stottert of die dit heeft gedaan. 

Er wordt veel onderzoek gedaan naar de oorzaak van stotteren. Inmiddels gaat men ervan uit dat iemand die stottert hier aanleg voor heeft. Aanleg ergens voor hebben betekent dat je er gevoeliger voor bent om het te krijgen. Iemand die stottert heeft waarschijnlijk een stottergen. Ongeveer 6 procent van de kinderen en 1 procent van de volwassenen stottert.

Soorten stotteren

Iedereen stottert op zijn eigen manier. Wanneer een kind doorheeft dat hij stottert, zal hij proberen het te voorkomen en de woorden met extra kracht te produceren. Dit leidt dan wel tot spanning en blokkades. Ook kan een kind ‘bevriezen’ of ervoor kiezen om andere woorden te gebruiken. Over het algemeen zijn er vier manieren van stotteren:

• Herhalingen (‘w-w-w-w-arm’)
• Verlengingen (‘jjjjjjjuist’)
• Blokkades (‘t….elefoon’)
• Vermijding (‘ka-ka-ka….stuk’)

Hoe ga je met stotteren om?

Het helpt vaak al om het stotteren bespreekbaar te maken door er open en eerlijk over te praten. Je kan bijvoorbeeld aan iemand anders uitleggen hoe het voor jou is om te stotteren. Als jij jezelf accepteert als stotteraar, zullen anderen dit ook makkelijker doen. Op die manier kun je meer ontspannen en proberen vloeiender te spreken zonder tegen het stotteren te vechten.

Kan je van stotteren afkomen?

Ja, dat is (deels) mogelijk. Je kan met therapie gedeeltelijk van het stotteren afkomen. Bij jonge kinderen gaat het vaak vanzelf over, maar voor ouderen is een behandeling wel belangrijk om het te verminderen. Volledige genezing is zeldzaam, maar met therapieën en technieken kan je de vloeiendheid van je spraak flink verbeteren en ook de impact van het stotteren op je leven verminderen.

Logopedist of stottertherapeut

Een traditionele behandeling voor stotteren bestaat vaak uit therapie zoals logopedie of sessies bij een stottertherapeut. Het kost veel doorzettingsvermogen en inspanning en je bent vaak lang bezig. Bij de logopedist is er veel aandacht voor het gebruik van je adem, leren praten, bepaalde woorden en klanken. Een andere therapie is dat je zingend leert spreken.

Ben jij een stotteraar en heb je er last van? Of ben je op een andere manier van het stotteren afgekomen? Laat het ons dan zeker weten! En blijf altijd onthouden: stotteren is echt niet erg! 

Bronnen: Erasmus MC, Stotter Fonds, Hypnose Zorg Nederland, Spreek.nl, Spraakfabriek.nl