Lerarenopleidingen primair onderwijs besteden veel aandacht aan taal en rekenen

Onderzoekers van de Radboud Universiteit en de Inspectie van het Onderwijs onderzochten lerarenopleidingen voor het primair onderwijs. Het onderzoek geeft waardevolle inzichten over wat er in de opleidingen aan bod komt. Er zijn veel onderlinge variaties tussen lerarenopleidingen van verschillende onderwijsinstellingen. Zowel inhoudelijk als de vorm van onderwijs en toetsing. Dat meldt de Onderwijsinspectie.

Voor het onderzoek is een analyse gemaakt van 47 voltijdroutes die leiden tot het leraarschap in het primair onderwijs. Uit de resultaten blijkt dat er een groot onderling verschil is tussen de curricula van voltijdsroutes. Met curricula worden opleidingsprogramma’s bedoeld. De curricula variëren in inhoud, omvang, onderwijsvorm en toetsing. Het blijkt dat niet altijd alle bekwaamheidseisen gedekt worden in de leerdoelen. Bekwaamheidseisen zijn de wettelijke eisen waar een leraar aan moet voldoen om zijn beroep goed uit te oefenen.

Meeste aandacht aan Nederlands en rekenen

De opleidingen besteden gemiddeld de meeste aandacht aan de vakgebieden Nederlandse taal en rekenen-wiskunde. Ook is er ruime aandacht voor expressievakken, zoals muziek, beeldende vorming en drama. 

Andere uitkomsten zijn:

• Ruim de helft van modules besteedt aandacht aan vakdidactische bekwaamheden. Dit zijn vaardigheden die nodig zijn om de leerstof goed te onderwijzen.
• Ook besteedt 40 procent van de modules aandacht aan vakinhoudelijke bekwaamheden. Vakinhoudelijke bekwaamheden gaan over kennis over de vakken die onderwezen worden, bijvoorbeeld kennis van aardrijkskunde.
• In minder dan een kwart van de modules is aandacht voor de pedagogische bekwaamheid. Pedagogische bekwaamheid gaat over de vaardigheden die nodig zijn om bijvoorbeeld orde te houden in de klas en leerlingen sociaal en emotioneel te ondersteunen.
• Daarnaast komen ‘overige’ bekwaamheden zoals visievorming en zelfreflectie in curricula ruim aan bod.
• Er bestaan variaties in onderwijsvormen en toetsingsmethoden. Onderwijsvormen variëren van hoor- en werkcolleges tot excursies en leergemeenschappen. Als toetsvormen worden kennis- en praktijktoetsen gebruikt, maar ook portfolio’s en presentaties.

Helder beeld

Dankzij de positieve samenwerking met de opleidingen is een helder beeld ontstaan van de curricula met betrekking tot inhoud, omvang, onderwijsvorm en toetsing. Het rapport geeft een gedetailleerd landelijk overzicht van wat de leerdoelen zijn van deze routes voor student-leraren. De wettelijke eisen voor het beroep van leraar zijn het uitgangspunt. 

Stevige basis voor toekomstige leraren

Met dit onderzoek onderstrepen de onderzoekers van de Radboud Universiteit en de Inspectie van het Onderwijs het grote belang van een stevige basis voor toekomstige leraren. Daarvoor is het nodig de lerarenopleidingen te versterken en aandacht te besteden aan de bekwaamheidseisen. Volledig opgeleide leraren zijn immers noodzakelijk voor het verbeteren van de leerprestaties van leerlingen en voor de versterking van het Nederlandse onderwijs.