Het aantal vuurwerkslachtoffers tijdens Oud en Nieuw is gedaald de afgelopen jaren, al zette die daling vorig jaar niet door. In zowel 2015 als 2016 daalde het aantal vuurwerkslachtoffers met 14 procent, mede doordat er pas vanaf Oudejaarsavond vuurwerk afgestoken mag worden. Het aantal vuurwerkslachtoffers met oogletsel is gestegen. Opmerkelijk is dat bijna twee derde van alle vuurwerkslachtoffers het vuurwerk niet zelf heeft afgestoken maar toeschouwer was. Vorig jaar was dat nog iets minder dan de helft. Een derde van de slachtoffers is jonger dan 20 jaar.
“Het goede nieuws is inderdaad dat het aantal vuurwerkslachtoffers afneemt”, stelt Paul Werker, plastisch chirurg in het UMCG in Groningen. “Maar het slechte nieuws is dat de schade die we zien toch heel vaak groter is dan het vroeger was.’ Vrijwel altijd gaat het om illegaal vuurwerk het letsel veroorzaakt, waar soms ook nog zelfgemaakte bommen van worden gemaakt.
Na een hersteloperatie volgt er vaak nog een lange en zware weg voor de slachtoffers, aldus Werker. ‘Ze ontwikkelen vaak forse psychische klachten die nog eens bovenop dat lichamelijke letsel komen’. Soms kunnen mensen – vaak jongeren- niet meer werken, wat veel problemen kan opleveren op de lange termijn.
Campagne 4vuurwerkveilig
VeiligheidNL, een expertisecentrum voor veilig gedrag, doet al dertig jaar haar best om het aantal ongevallen in Nederland te verlagen, en voert onder andere campagne voor een veilige jaarwisseling. Dit laatste doen ze met een lespakket voor scholieren in groep 7 en 8, gratis te downloaden voor elke basisschool in Nederland (www.4vuurwerkveilig.nl).
Uit onderzoek blijkt dat het lespakket werkt. Veilig vuurwerk afsteken - het dragen van een vuurwerkbril en het gebruik van een aansteeklont - wordt vaker gedaan door jongeren die de presentatie hebben gezien.
VeiligheidNL kiest bewust voor een jonge doelgroep – zo jong, zelfs, dat ze feitelijk nog niet eens vuurwerk af mogen steken. “Maar we weten dat het toch wordt gedaan”, vertelt Karin Klein-Wolt, adviseur bij VeiligheidNL. “Soms met of door ouders, maar soms ook zelfstandig.”
Vuurwerk mag alleen worden afgestoken op 31 december tussen 18.00 uur en 1 januari 02.00 uur. Op de verpakking van legaal vuurwerk staat welke leeftijd iemand moet hebben om het te mogen afsteken. De minimumleeftijd (12, 16 of 18 jaar) hangt af van het soort vuurwerk.
Lees hier het interview met plastisch chirurg Paul Werker en Veiligheid NL.
© Nationale Onderwijsgids / Karst Tjoelker