SCP noemt het positief dat de “kwaliteitsbewaking” van het eindniveau in het hbo is toegenomen maar dat lijkt ten koste te gaan van het studiesucces van studenten. De negatieve gevolgen blijken het sterkst voor jongeren die vanaf het mbo naar het hbo zijn doorgestroomd. Deze doorstroom neemt bovendien aanzienlijk af. Jongeren met een niet-westerse achtergrond of uit de lagere opleidingsmilieus maken vaker gebruik van de mbo-route naar het hbo. De studieresultaten van deze groep loopt echter sterker terug dan van autochtone Nederlandse mbo'ers. Ook de overstap van het hbo naar de universiteit lijkt voor jongeren met een niet-westerse of lageropgeleide achtergrond belangrijker te zijn. Op de universiteiten is het studiesucces de afgelopen jaren flink toegenomen: aanzienlijk meer studenten halen een diploma na vier jaar. 

 

Om de studiekeuze te verbeteren bieden hogescholen en universiteiten studenten na aanmelding een zogenoemde studiekeuzecheck aan. De instellingen zijn hierover voorzichtig positief: ze waarderen met name het vroege contact met de student maar twijfelen over de juiste criteria om te kunnen voorspellen of een student geschikt is voor de studie. Knelpunten doen zich voor bij de docenten die studenten in hun studiekeuze moeten adviseren; ze willen aankomende studenten niet graag afschrikken met een negatief advies. Aankomende studenten zelf beschouwen de studiekeuzecheck soms als een toelatingsexamen, maar nemen bij een negatieve uitslag dat advies niet altijd ter harte.

 

Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) is bezorgd over het hbo. “Het is van groot belang dat in het eerste jaar van het hbo meer ruimte komt voor het leren van studievaardigheden, zoals zelfstandigheid en het vermogen te plannen”, zegt voorzitter Jan Sinnige. Ook slaat hij alarm over de bevinding dat er studenten zijn die twintig uur per week werken om rond te komen. “Als je zoveel moet werken om rond te komen is het haast onmogelijk om volwaardig te kunnen studeren.'’