Alle kinderen moeten naar school kunnen gaan, ook als zij gezondheidszorg nodig hebben. Voor acute zorg is in elke school bedrijfshulpverlening (BHV) aanwezig. Voor leerlingen die op regelmatige basis gezondheidszorg nodig hebben, moeten structurele afspraken worden gemaakt over wie die zorg in de school verleent. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hebben in september vorig jaar een factsheet gepubliceerd, waarin een voorzet is gemaakt hoe de school, de ouders, de leerling en/of de professionele zorgverlener samen afspraken kunnen maken over het verlenen van gezondheidszorg aan een leerling op school.
Gezondheidszorg onder schooltijd: wie is waarvoor verantwoordelijk?
Het bevoegd gezag van een school is verantwoordelijk voor het bieden van onderwijs. Ook als een leerling extra onderwijsondersteuning nodig heeft, moet de school daarvoor zorgen. De leerkracht heeft de professionele ruimte om het onderwijs in de eigen klas vorm te geven. Soms heeft een leerling (ook) ondersteuning nodig vanuit de gezondheidszorg. Het is de primaire verantwoordelijkheid van de ouders dat de gezondheidszorg georganiseerd wordt. Het leveren van gezondheidszorg is geen onderdeel van het onderwijsproces.
Een leerkracht of een school is niet verplicht om handelingen rondom de gezondheidszorg uit te voeren en mag dus weigeren om dit te doen. Wel is de school verplicht om voor elke leerling met behoefte aan gezondheidszorg, samen met de ouders, te onderzoeken hoe deze zorg onder schooltijd het best kan worden geregeld. Te denken valt aan de momenten waarop dit moet gebeuren en in welke ruimte dit gedaan kan worden. Een school mag niet bij voorbaat leerlingen uitsluiten.
Als een medewerker van school gezondheidszorg verleent, moet het bevoegd gezag van de school akkoord zijn. Er kan sprake zijn van aansprakelijkheid voor schade als er zorghandelingen worden uitgevoerd op school. Dit hangt van een aantal zaken af, zoals of de uitvoerder zorgvuldig en volgens instructies handelt.
Wie mag de gezondheidszorg verlenen volgens de wet?
Wat betreft gezondheidszorgverlening moet onderscheid worden gemaakt tussen 14 risicovolle medische handelingen die in de wet zijn geregeld, zogenoemde voorbehouden handelingen, en alle andere zorghandelingen, zogenoemde niet-voorbehouden handelingen. De regels rondom voorbehouden handelingen zijn na te lezen via deze link.
Tijdens het gesprek op school kan worden besproken welke soort zorghandeling er wordt gevraagd, en wie die mag verrichten. Voorbeelden van voorbehouden handelingen zijn het toedienen van insuline met een injectiepen of het inbrengen van een sonde. Niet-voorbehouden handelingen zijn bijvoorbeeld: het toedienen van insuline via een insulinepomp die al is aangebracht, het verwisselen van een stomazakje, het meten van bloeddruk of het geven van medicijnen.
Maak afspraken
Als een leerling op regelmatige basis gezondheidszorg nodig heeft onder schooltijd, is het belangrijk voor ouders, leerlingen en scholen om goed af te spreken en voor zover nodig vast te leggen hoe deze zorg wordt geregeld. Dit kan het beste gebeuren in een gesprek aan het begin van elk schooljaar. Afhankelijk van de zorgvraag kunnen ouders en de schoolleiding bij dit gesprek de betrokken l eerkrachten en / of een zorgprofessional betrekken. Op basis van de zorgvraag en de situatie in de klas, kan worden onderzocht wie de zorg onder schooltijd kan verlenen.
Het kan zijn dat het niet lukt om afspraken te maken over de gezondheidszorg onder schooltijd. In dat geval kunnen onderwijs(zorg)consulenten hulp bieden. Deze consulenten zijn door het hele land actief en beschikken over een uitgebreid netwerk in de regio, kennis van de wet- en regelgeving en hebben ervaring met het organiseren van maatwerk én het vinden creatieve oplossingen. Meer informatie is te vinden op deze website. De factsheet zelf is hier te vinden.
Door: Nationale Onderwijsgids
