Voor je rijexamen vertellen dat je adhd hebt kost alleen maar meer geld

Toen het CBR aan Iris vroeg of ze adhd had, vinkte ze keurig ‘ja’ aan. Ze heeft lichte adhd, maar later bleek dat dit vinkje haar 200 euro aan extra medische kosten opleverde. Ook moest ze drieënhalve maand wachten om haar rijbewijs op te halen. Uiteindelijk zette ze het vinkje toch bij ‘nee’ neer omdat haar rijlessen ook wel een aardig bedrag hadden gekost.

Eerlijkheid 

Moet je wel of niet eerlijk zijn als je vlak voor je rijexamen een Gezondheidsverklaring moet invullen? Eerlijkheid duurt het langs, maar is ook de duurste optie. Want als je aanvinkt dat je ooit de diagnose adhd, autisme of een depressie hebt gehad, dan is de kans groot dat je naar een psychiater wordt doorverwezen voor een verdere keuring. En de wachttijden voor die keuring zijn lang. Het consult duurt vaak maar 15 minuten, maar kost wel tussen de 200 en 300 euro.

Jongeren met een diagnose 

Experts en belangenorganisaties zijn al jaren een stijging van het aantal jongeren met een diagnose. Het aantal jongeren dat hun rijbewijs haalt neemt volgens het CBR ook weer niet. Het aantal examenkandidaten dat op de gezondheidsverklaring aangeeft last te hebben van een psychische aandoening is niet gestegen, zo blijkt uit cijfers van het CBR.

Het aantal examenkandidaten dat zegt een ASS-diagnose te hebben, is wel een klein beetje gestegen. Van de 242.000 examenkandidaten tot begin november 2024 vinkten 5800 mensen ‘autisme’ aan.

Marco van Dijk, rijinstructeur bij NXXT-rijscholen, geeft aan dat de meeste jongeren eerlijk het formulier invullen. “Cursisten klagen wel over de hoge bedragen die ze aan de artsen moeten betalen, dus ze twijfelen wel over het eerlijk zijn.”

Rijbewijs niet voor mensen met ‘ernstige psychische aandoeningen’ 

In de Europese Rijbewijsrichtlijn staat dat rijbewijzen niet mogen worden afgegeven aan mensen met ‘ernstige psychische aandoeningen’. Alleen na een officieel medisch advies kunnen zij geschikt worden bevonden voor een rijbewijs. Zo kunnen zij nooit een gevaar op de weg vormen voor zichzelf of andere weggebruikers.

Het CBR stuurt mensen met adhd en ASS door naar een psychiater voor een keuring. Bij mensen met een depressie of een angstoornis wordt een psychiatrisch rapport opgevraagd als de diagnose langer dan vijf jaar geleden is gesteld.

Motie

Lisa Westerveld (GroenLinks-PvdA) en Agnes Joseph (NSC) dienden in 2024 een motie in om de algemene keuringen met mensen met adhd en autisme af te schaffen. Daar ging de meerderheid van de Tweede Kamer mee akkoord.

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk