Verkiezingen 2025: wat gaat er gebeuren met de kinderopvang?

In oktober mogen we weer met zijn allen naar de stembus. Misschien stem je al jaren op dezelfde partij of heb je nog geen idee welk vakje je rood moet kleuren. Hoog tijd om de verkiezingsprogramma’s door te nemen zodat jij weet wat je te wachten staat. De redactie van de Nationale Onderwijsgids gaat voor jou alle onderwijssecties bij langs. Deze keer kijken we wat de partijen willen veranderen aan de kinderopvang.

GroenLinks/PvdA

• Een kansrijke start met publieke kinderopvang. Want naar de kinderopvang gaan is op allerlei vlakken goed voor de ontwikkeling van jonge kinderen. 
• De kinderopvang, de voorschool, peuterspeelzaal en de buitenschoolse opvang worden een publieke voorziening en gratis voor alle kinderen.
• De kinderopvangtoeslag verdwijnt. De kinderopvang blijft betaalbaar door tariefregulering, maximale salarissen aan de top en het weren van private equity uit de kinderopvang.
• Het ouderschapsverlof wordt verlengd. Dat verlaagt de druk op de opvang en zorgt voor meer gelijkheid tussen beide ouders.

VVD

• Kinderopvang bijna gratis voor werkende ouders. Op termijn wil de VVD de vierde en vijfde dag kinderopvang volledig gratis maken om voltijds werkende ouders tegemoet te komen. Ouders die meer uren werken krijgen voorrang. 
• De kinderopvangtoeslag wordt afgeschaft.
• Voorschools onderwijs is verplicht voor jonge kinderen van ouders die inburgeren.
• Onrecht richting toeslagenouders en hun kinderen wordt rechtgezet. 
• Veilige kinderopvang: De VVD bedoelt daarmee dat ouders hun kinderen laten vaccineren. Niet-gevaccineerde kinderen worden geweigerd bij het kinderdagverblijf als de vaccinatiegraad te laag is. 

NSC

• Kinderopvangtoeslag verdwijnt en wordt vervangen door directe financiering van kinderopvanginstellingen. 
• NSC wil dat kleinschalige gastouderopvang behouden blijft. Zo blijven opvangvoorzieningen in dorpen en krimpregio’s bestaan.

D66

• Kinderopvang wordt een publieke voorziening. D66 wil vijf dagen kinderopvang per week als gratis voorziening voor alle kinderen van 0 tot en met 12 jaar, aansluitend op het ouderschapsverlof. 
• Kinderopvang bijna gratis. De overheid vergoedt 96 procent van de kosten van de opvang voor kinderen vanaf 1 tot en met 12 jaar. Tot 1 jaar krijgen ouders de bestaande kinderopvangtoeslag. Ook kinderen van ouders zonder betaald werk, krijgen toegang tot de bijna-gratis kinderopvang.
• D66 gaat de prijzen reguleren om te voorkomen dat kinderopvangorganisaties misbruik maken van de overgangssituatie. 
• De verantwoordelijkheid voor kinderopvang gaat naar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Op die manier kan de kinderopvang voor oudere kinderen aansluiten bij de rijke schooldag. D66 zorgt ervoor dat het succes van de kinderopvang niet leidt tot bezuinigingen in andere delen van het onderwijs.
• Op de kinderopvang staat de ontwikkeling van het kind centraal. Elk kind krijgt spelenderwijs voorschoolse educatie.
• D66 wil werken in de kinderopvang en het basisonderwijs combineren. Daarnaast bevordert de partij de zijinstroom, bijvoorbeeld door eerder verworven competenties beter te waarderen en de inzet van groepshulpen te stimuleren. 
• Er komt één kwaliteitskader en één gezamenlijke inspectie voor onderwijs en opvang.
• Gemeenten krijgen meer middelen om te investeren in goede onderwijshuisvesting, inclusief kinderopvang.

CDA

• CDA wil gezinnen in de hoge kosten ondersteunen door de kinderopvang bijna gratis te maken. Voor de hogere inkomens blijft er een inkomensafhankelijke bijdrage. 
• De kinderopvangtoeslag wordt direct aan de opvangorganisaties uitbetaald.
• Het stelsel van kinderopvangregelingen moet eenvoudiger worden om de risico’s voor financieel kwetsbare gezinnen te verkleinen.
• Het CDA brengt de verantwoordelijkheid voor kindregelingen, kinderopvang en jeugdbeleid onder bij één minister.
• Alle peuters van twee en drie jaar die dat voor hun ontwikkeling nodig hebben, komen er op indicatie gratis voor- en vroegschoolse programma’s beschikbaar.
• Naast de reguliere kinderopvang blijft gastouderopvang toegankelijk.
• Het CDA verplicht voor- en vroegschoolse educatie voor kinderen van statushouders die nog inburgeringsplichtig zijn. Jonge kinderen hoeven niet met een taalachterstand op school te beginnen.
• Kinderopvangcentra krijgen meer mogelijkheden om gezond leven (beweging, eten, maar ook mentaal) in te bedden in hun aanpak, zoals de 1000 dagen-aanpak. 
• Voorschoolse educatie wordt, net als voor kinderen van statushouders, verplicht voor kinderen van arbeidsmigranten. De werkgever moet de kosten betalen.

SP

• Alle kinderen hebben recht om een goede en sociale basis mee te krijgen op de kinderopvang. En ouders moeten de ruimte krijgen voor werk, zorg en elkaar. Daarom maakt de SP de kinderopvang gratis. Het toeslagenstelsel verdwijnt dan.
• Het werk in de kinderopvang moet aantrekkelijk gemaakt worden, met betere lonen en een lagere werkdruk.

DENK

• Gratis kinderopvang voor gezinnen met lage- en middeninkomens. Elk kind heeft recht op kwalitatieve kinderopvang, ongeacht de financiële situatie van hun ouders.
• DENK wil extra inzetten op het handhaven en verbeteren van de kwaliteit van kinderopvang. Alle kinderen hebben recht op een zorgzame, educatieve en stimulerende omgeving.
• De kinderopvangtoeslag wordt vervangen door gratis kinderopvang
• De afwikkeling van de Toeslagenmisdaad moet veel sneller door een eenvoudigere procedure en meer personeelscapaciteit.

Partij voor de Dieren

• De partij investeert in de kwaliteit van de kinderopvang en pakt het tekort aan medewerkers aan. Dat gaat de partij doen door het vak van pedagogisch medewerker aantrekkelijker te maken met meer professionele zeggenschap. 
• Kinderopvang wordt gratis voor mensen met een laag inkomen. 
• De arbeidseis, dat beide ouders moeten werken om in aanmerking te komen voor toeslag, wordt afgeschaft.
• Gedupeerden van het toeslagenschandaal worden ruimhartig gecompenseerd. Naast financiële compensatie ligt de focus op emotioneel herstel en gelijkwaardigheid. 
• Om de gezondheid van omwonenden te beschermen, komen er wettelijke normen voor de minimale afstand tussen veestallen, scholen en kinderdagverblijven.

SGP

• De overheid moet gezinnen met kinderen financieel ondersteunen, waarna gezinnen zelf keuzes kunnen maken waar ze het geld aan uitgeven. Daarom moet er een eenvoudige kinderbijdrage worden ingevoerd. De kinderbijslag, het kindgebonden budget en de kinderopvangtoeslag gaan hierin op. 

ChristenUnie

• De ChristenUnie verhoogt de kinderbijslag naar 4500 euro per kind en maakt de kinderopvang en gastouderopvang (zo goed als) gratis.
• Alle kinderopvangorganisaties worden non-profit.

Volt

• Volt wil dat onderwijs, voorscholen en kinderopvang samengaan in ontwikkelplekken voor kinderen vanaf twee jaar voor minimaal drie dagen per week. 
• Kinderopvang wordt voor alle kinderen, ongeacht de werksituatie van de ouders, gratis voor drie dagen per week. 
• Om de stap naar gratis kinderopvang te ondersteunen, pleit Volt ervoor om de gezamenlijke verlofregelingen voor ouders te verruimen. Ouders hebben daardoor de keuze tussen zelf langs thuisblijven en zelf voor de opvang van hun kinderen te zorgen of ze naar de kinderopvang brengen.
• In de kinderopvangsector moet de administratiedruk omlaag.