De Universiteit Twente heeft aangekondigd dat demissionair premier Dick Schoof de aftrap van het nieuwe academische jaar zal verzorgen als hoofdspreker. Samen met Hogeschool Saxion heet de universiteit Schoof welkom op maandag 1 september. De keuze voor Schoof wordt door de onderwijsinstellingen gepresenteerd als een symbolische terugkeer naar zijn roots, aangezien hij zijn jeugd in Hengelo doorbracht. Hij zal in zijn toespraak zijn visie delen over de toekomst van Nederland, de rol van regio’s zoals Twente, en zijn persoonlijke band met de regio. Dit meldt Trouw.
De komst van Schoof wordt echter niet door iedereen gewaardeerd. Verschillende actiegroepen, zoals Enschede Students for Palestine en de Climate Crisis Coalition, hebben bezwaar aangetekend tegen zijn aanwezigheid. Zij beschuldigen Schoof van het ondersteunen van een beleid dat in strijd zou zijn met de waarden die de academische gemeenschap hooghoudt. De kritiek richt zich met name op het handelen van het kabinet-Schoof tijdens zijn termijn als premier, waaronder het niet voldoende veroordelen van het Israëlische geweld in Gaza en het verspreiden van desinformatie over klimaatverandering, migratie en sociale ongelijkheid.
Daarnaast wordt de zware bezuiniging op onderwijs, die onder het kabinet-Schoof werd doorgevoerd, bekritiseerd. Deze bezuinigingen hebben ook gevolgen gehad voor de Universiteit Twente, waar tientallen medewerkers werden ontslagen en acht vakgroepen verdwenen. Sommige hoogleraren zien de uitnodiging aan Schoof als een signaal van de universiteit dat zij niet gevoelig is voor de zorgen van de academische gemeenschap.
Openingsdagen als podium voor protest
De controverse rondom de keuze van Schoof is niet uniek voor de Universiteit Twente. Jaarlijks worden academische jaaropeningen vaak gebruikt om zich te profileren, bijvoorbeeld door toonaangevende sprekers uit te nodigen of eredoctoraten uit te reiken. Dit leidt regelmatig tot protesten, zoals in 2017 aan de Universiteit Wageningen tegen de komst van klimaatwetenschapper Matt Ridley en in 2019 aan de Universiteit Leiden, waar toenmalig minister Ingrid van Engelshoven werd bekritiseerd vanwege haar beleid ten aanzien van sociale en geesteswetenschappen.
In de afgelopen jaren zijn de jaaropeningen vaker het toneel van demonstraties geworden, waarbij actievoerders zich uitspraken tegen banden met de fossiele industrie of Israëlische instellingen. Universiteiten worden hierdoor vaak geconfronteerd met kritiek vanuit hun eigen gemeenschap, die zich in sommige gevallen gemarginaliseerd voelt.
Andere politici als sprekers
Dick Schoof is niet de enige politicus die in september het academische jaar opent. De Rijksuniversiteit Groningen heeft Robbert Dijkgraaf, de vorige minister van Onderwijs, uitgenodigd, en Sigrid Kaag, voormalig minister van Financiën, zal spreken aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Ook Gert-Jan Segers, voormalig Kamerlid voor de ChristenUnie, geeft een lezing aan de Theologische Universiteit Utrecht.
Door: Nationale Onderwijsgids / Fleur Zomer
