Hoe maak je leren effectief? Oratie over rol van leerling, docent en methodes
Van onderwijs verwachten we in de eerste plaats dat het leerlingen op een effectieve manier kennis en vaardigheden bijbrengt. Maar dat lukt niet altijd even goed. Wat kunnen leerlingen, docenten, methodeontwikkelaars én onderzoekers daaraan doen? Dat is het onderwerp van de inaugurele rede van prof. dr. Gino Camp, bijzonder hoogleraar Effectief leren, op vrijdag 21 april 2023. Dat meldt de Open Universiteit.
Het primaire doel van onderwijs is leerlingen op een effectieve manier kennis en vaardigheden bijbrengen. Corona-achterstanden en de algemene achteruitgang in taal- en rekenvaardigheden maken het bereiken van dit doel uitdagender dan ooit. Met de cognitieve onderwijspsychologie als basis gaat Gino Camp in op de vraag hoe de methodeontwikkelaar, de docent en de leerling zelf de effectiviteit van het leerproces kunnen vergroten.
Effectieve manier studeren
Uit onderzoek is bekend dat leerlingen niet altijd op de meest effectieve manier studeren. Bovendien hebben zij moeite goed in te schatten hoe efficiënt hun leerstrategieën zijn. Hoe breng je ze een effectieve studeermethode bij? Wat betekent dat voor de didactiek van de docent? En wat betekent het voor de ontwikkelaars van lesmethodes: hoe kunnen zij de laatste inzichten op het gebied van leren in het lesmateriaal verwerken? Dit soort vragen wil Gino Camp met het onderzoek van zijn bijzondere leerstoel beantwoorden.
Maar Gino Camp kijkt ook naar de onderzoekers en de rol van de praktijk in het onderzoek. “Er wordt veel onderzoek gedaan naar effectief leren, maar nog te weinig in authentieke situaties. Dus: in de klas met de materialen uit het curriculum. Het onderzoek kan en moet nog een stap maken in de richting van de praktijk. Onderwijsonderzoek geeft ons een basis over welke didactiek effectief is, en we weten al veel over hoe leerlingen leren. Maar hoe pas je dat toe in verschillende contexten, in concrete authentieke situaties met de lesmaterialen die de docent voorhanden heeft? En hoe ondersteun je docenten hierbij? Dit soort onderzoek is nog relatief zeldzaam en zullen we in onze leerstoel oppakken.”
Methodes
Ook zou in onderzoek meer aandacht kunnen komen voor de methodes: hoe worden ze gemaakt, welke didactiek hebben de methodeontwikkelaars in de methode verwerkt? Hoe gebruiken docenten de methode in de praktijk? “Als we weten wat er met die materialen wordt gedaan in authentieke lessituaties kunnen we methodeontwikkelaars helpen om de methodes te optimaliseren.” Dat is dan ook iets wat Gino Camp in zijn leerstoel oppakt.
Trainingen en tools
Camp: “Belangrijk is natuurlijk dat de opgedane kennis praktijkrelevant is en niet blijft ‘steken’ bij de onderzoekers. Daarom is het ontwikkelen en onderzoeken van trainingen en tools voor leerlingen, docenten en methodeontwikkelaars een onderdeel van het onderzoek en willen we onze kennis ook breder delen via workshops en webinars.”
Door: Nationale Onderwijsgids
