Logo_cpb_centraal_planbureau__stagaire-pc_s_conflicted_copy_2014-02-17_

Het Centraal Planbureau heeft de rol van fysieke afstand bij de verspreiding van kennis van Europese universiteiten en onderzoeksinstellingen naar bedrijven onderzocht. De analyse laat zien dat de kans dat een bedrijf voortbouwt op de kennis geproduceerd bij een universiteit afneemt met de afstand tot een universiteit. Dit suggereert dat universitaire kennis-spillovers regionaal van aard zijn. Dit meldt CPB.

Universiteiten en onderzoeksinstellingen spelen een belangrijke rol bij het produceren van kennis. Via wetenschappelijke onderzoeksartikelen, patenten, seminars en licenties verspreidt deze kennis zich naar bedrijven en andere organisaties. Kennis kan echter niet altijd zomaar gebruikt worden. Vaak zijn contacten nodig om de impliciete kennis te vergaren die helpt bij het toepassen van en voortbouwen op nieuwe ideeën. Dit verklaart waarom de verspreiding van kennis beperkt wordt door fysieke afstand tot de bron van de kennis.
 
In dit artikel bestuderen we de verspreiding van kennis met behulp van patentgegevens. Omdat uitvindingen vaak voortbouwen op eerdere vindingen, bevat het patent van een uitvinding citaties naar eerdere patenten. Deze citaties meten dus een spoor van de verspreiding van kennis. Dit onderzoek analyseert hoe de kans op een citatie samenhangt met de afstand tot de universiteit of onderzoeksinstelling waar de gepatenteerde kennis vandaan komt.
 
Uit de analyse blijkt dat de kans dat een bedrijf voortbouwt op de kennis geproduceerd door een universiteit sterk afneemt met de fysieke afstand tot die universiteit. Met name rond een afstand van 25 km is er een sterke daling zichtbaar. Voor kennis geproduceerd bij andere onderzoeksinstellingen is er geen duidelijk bewijs voor een soortgelijk effect van afstand. Voor zowel universiteiten als andere onderzoeksinstellingen blijken landsgrenzen de verspreiding van kennis te beperken. Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met verschillen in taal, maar ook met nationaal beleid.
 
Deze resultaten zijn in lijn met de (Amerikaanse) literatuur op dit gebied en suggereren dat kennis-spillovers en impliciete kennis belangrijk zijn bij de verspreiding van kennis vanuit universiteiten.
 
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids