Fraude door academici

GRONINGEN - In het boek 'Ontspoorde Wetenschap' schrijft wetenschapsjournalist Frank van Kolfschooten over 33 gevallen van wetenschapsfraude die sinds 2005 gegrond zijn verklaard. Dat meldt het NRC Handelsblad. Dat zijn zes gevallen meer dan het aantal dat de krant eerder noemde, gebaseerd op gegevens van universiteiten en academische medische centra.

Van Kolfschooten baseert zijn gegevens onder meer op een enquête die hij voorlegde aan ruim 8000 onderzoekers. Daaruit kwam bijvoorbeeld naar voren dat hoogleraar culturele antropologie Mart Bax zijn veldonderzoeken heeft verzonnen. De Vrije Universiteit, waarvoor hij werkte, had hier nooit onderzoek naar gedaan. Naar aanleiding van het boek zegt de VU dit alsnog van plan te zijn.

In 24 van de 33 in het boek beschreven gevallen is de betreffende wetenschapper voor de fraude bestraft. De fraudezaken hebben betrekking op plagiaat (15 gevallen), verzinnen of vervalsen van data (11), auteurskwesties (4) en op andere vergrijpen (5). "Dat zijn geen schokkende aantallen, maar de effecten van dit soort zaken voor betrokkenen kunnen groot zijn, zoals de affaire-Stapel in 2011 heeft bewezen", aldus van Kolfschooten.

© Nationale Onderwijsgids / Ype van Woersem