Voor meer dan 2 miljoen Nederlanders gaat stemmen niet vanzelf. Dat komt bijvoorbeeld door een lichamelijke of (licht) verstandelijke beperking. Maar er zijn ook mensen die moeite hebben met lezen. Veel gemeenten maken al werk van toegankelijkheid, zoals door het beschikbaar stellen van een stemmal voor kiezers met een visuele beperking of door te zorgen voor een tolk (op afstand) voor kiezers met een auditieve beperking. Toch bleek na de provinciale staten- en waterschapsverkiezingen in maart dat er nog verbeteringen mogelijk zijn. Ook het College voor de Rechten van de Mens heeft hier in een brief aandacht voor gevraagd.

Toegankelijkheid stemlokalen 

Uit de evaluatie van de afgelopen provinciale staten- en waterschapsverkiezingen bleek dat bijna 80 procent van de stemlokalen onvoldoende toegankelijk was. Bij ruim de helft ging het om knelpunten bij de ingang, zoals drempels, zware, smalle of dichte deuren. Ook bleek dat in veel gevallen zelf aangebrachte hellingbanen niet veilig genoeg waren. Met een deel van deze knelpunten in de toegankelijkheid kunnen gemeenten nog aan de slag op korte termijn voor de Tweede Kamerverkiezing op 22 november. Het gaat dan bijvoorbeeld om het standaard openzetten van zware deuren van stemlokalen en aandacht besteden aan een veilige montage van hellingbanen. Ook is het belangrijk om als stembureaulid alert te zijn en in de gaten te houden of kiezers hun weg naar en in het stemlokaal – zonder belemmeringen - kunnen vinden.

Toegankelijke verkiezingsprogramma's 

Ook richting de Europees Parlementsverkiezing van 6 juni 2024 is het van belang dat we, met iedereen die een rol heeft in het verkiezingsproces, stappen zetten om de verkiezingen toegankelijker te maken. Daarbij roept de minister van BZK ook politieke partijen op aan de slag te gaan met toegankelijke verkiezingsprogramma’s. De minister verwacht daarnaast nog dit jaar een voorstel voor een experimentenwet bij de Tweede Kamer aan te bieden dat het mogelijk maakt dat álle kiezers die daarom vragen hulp kunnen krijgen in het stemhokje. Deze hulp wordt in dat geval geboden door een stembureaulid dat daartoe speciaal getraind is.

Stembiljet 

Ook met een nieuw model stembiljet wil het kabinet gaan experimenteren hoe verkiezingen nog toegankelijker kunnen worden gemaakt. Het blijkt dat oudere kiezers, kiezers die slechtziend of blind zijn, het huidige stembiljet te groot vinden en de letters te klein. Bij de Europees Parlementsverkiezing van juni volgend jaar wordt in vier kleine gemeenten geëxperimenteerd met het gebruik van dit kleinere stembiljet. Daarna wordt bekeken of deze experimenten kunnen worden opgeschaald naar meer gemeenten.

Door: Nationale Onderwijsgids