Verkiezingsprogramma’s 2023: dit gaat er gebeuren met het speciaal onderwijs

Op 22 november staan er weer Tweede Kamerverkiezingen gepland. Het speciaal onderwijs is al jaren een hot topic. Zo blijven de problemen met het leerlingenvervoer aanhouden, is de discussie passend of speciaal onderwijs nog steeds gaande en zijn er zorgen over de toenames van het aantal leerlingen in het speciaal onderwijs. Benieuwd naar wat de verschillende partijen willen betekenen voor het speciaal onderwijs? Wij hebben alle standpunten op een rij gezet 

D66

  • D66 wil onderwijs toegankelijk maken voor alle kinderen. Het systeem van het passend onderwijs heeft niet daadwerkelijk geleid tot passend onderwijs. D66 wil daarom inclusief onderwijs invoeren. Kinderen laten we dan niet langer gescheiden van elkaar opgroeien, maar ze leren samen spelen en samen leren

CDA

  • Het CDA wil passende nazorg en loopbaanbegeleiding voor jongeren vanuit het Praktijkonderwijs en het Voortgezet Speciaal Onderwijs. Het is nodig om jongeren met een risico op een afstand tot de arbeidsmarkt te begeleiden. Op deze manier kan de kansengelijkheid van deze jongeren bevorderd worden op hun weg naar duurzame, economische zelfstandigheid. Het CDA wil daar jobcoaches, netwerk coördinatoren en instrumenten als loonkostensubsidie en beschutte werkplekken voor inzetten

SP

  • De SP wil dat het speciaal onderwijs toegankelijk blijft voor kinderen die dat nodig hebben
  • De SP wil genoeg plekken overhouden in het speciaal onderwijs. Het passend onderwijs, waarbij leerlingen met een beperking op ‘normale’ scholen worden geplaatst, is voor sommige leerlingen mogelijk, maar lang niet voor iedereen
  • De SP stopt de aanbesteding voor het leerlingenvervoer naar het speciaal onderwijs en stelt een maximum reistijd van 45 minuten in
  • De SP gaat ervoor zorgen dat leerlingen uit het speciaal onderwijs die staatsexamen doen de uitslag gelijktijdig krijgen met andere scholieren. De leerlingen uit het speciaal onderwijs kunnen zich dan beter voorbereiden op de mondelinge examens

GroenLinks/PvdA

  • GroenLinks/PvdA streeft naar inclusief onderwijs. Kinderen met en zonder beperking gaan samen naar dezelfde school, zoveel mogelijk in de eigen buurt
  • Jongeren krijgen de mogelijkheid om na hun twintigste speciaal onderwijs te blijven volgen als dat nodig is

Partij voor de Dieren

  • De Partij voor de Dieren is tegen de bezuinigingen die voortkwamen uit de invoering van het passend onderwijs. Kinderen die extra aandacht nodig hebben, moeten die extra aandacht ook krijgen. Ook programma’s en speciaal onderwijs voor hoogbegaafde kinderen moeten worden ondersteund
  • De Partij voor de Dieren wil meer investeren in aangepaste lesprogramma’s zodat geen kind meer tussen wal en schip valt

ChristenUnie

  • Er komt een landelijke norm voor basisondersteuning. Elke school weet dan wat het basisaanbod voor kinderen moet zijn
  • In het primair onderwijs komt een landsdekkend passend onderwijsaanbod voor (hoog)begaafden met een extra ondersteuningsbehoefte vanwege bijvoorbeeld een dubbele indicatie (zoals autisme of ADHD) om schooluitval in deze groep te voorkomen en terug te dringen
  • Ieder kind het recht geven om te leren. Een onafhankelijke commissie beoordeelt of een leerling een aanbod heeft gekregen dat bij hem of haar past. De meest wenselijke situatie is zoveel mogelijk kinderen naar het regulier onderwijs
  • De ChristenUnie wil de samenwerking tussen onderwijs, jeugdhulp en zorg versterken. Dat gebeurt onder meer via regionale infrastructuren
  • Leraren, ondersteuners en schoolleiders krijgen meer zeggenschap over de besteding van middelen voor passend onderwijs. Geef leerlingen een hoorrecht in het passend onderwijs
  • Via wetgeving wordt gewerkt aan een betere toezichtstructuur voor het passend onderwijs

Forum voor Democratie

  • Forum voor Democratie wil het passend onderwijs begrenzen en meer investeren in het speciaal onderwijs. Kinderen met lichamelijke of mentale beperkingen moeten niet gedwongen in een gewone klas blijven zitten. Kinderen die niet mee kunnen komen moeten thuis onderwijs krijgen of naar speciale scholen

BBB

  • Kinderen uit het speciaal onderwijs moet geleerd worden dat zij meer zijn dan ‘het label dat de maatschappij hen opplakt’. Iedereen heeft talenten en draagt bij aan deze maatschappij
  • Het speciaal onderwijs moet er naar streven leerlingen de school te laten verlaten met een diploma of een baan
  • BBB wil inzetten op passend onderwijs voor leerlingen met een ontwikkelingsachterstand
  • BBB wil inzetten op passend onderwijs voor iedereen dit dat nodig heeft. Het concept Samen naar School biedt hier een goede oplossing voor
  • Het speciaal onderwijs moet kinderen dezelfde kansen bieden als in het reguliere onderwijs. Daarvoor is een investering in het speciaal onderwijs noodzakelijk, zowel in het personeel als in het lesaanbod
  • -Staatsexamens voor het VSO (Voortgezet Speciaal Onderwijs) moeten binnen het schooljaar worden gemaakt
  • BBB wil strengere eisen aan de uitbesteding van het leerlingenvervoer
  • Als leerlingen in het speciaal onderwijs verklaarbaar meer verzuimen dan 50 procent kan er geen sprake zijn van het aflopen van de financiering voor de school

SGP

  • Goed onderwijs doet recht aan het vermogen van leerlingen en vraagt niet het onmogelijke. Voor sommige leerlingen is deelname aan het reguliere onderwijs geen realistisch perspectief. Het is voor hen beter wanneer zij naar het speciaal onderwijs gaan. De overgang van deze leerlingen moet soepel verlopen en moet ook voorkomen dat leerlingen tussen wal en schip vallen. Een goede afstemming tussen het regulier onderwijs, speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs is daarom van belang

DENK

  • Er gaat extra geld naar het speciaal onderwijs, om ieder kind de ondersteuning te bieden die het nodig heeft

BIJ1

  • Scholen moeten volledig toegankelijk worden voor leerlingen met een beperking en BIJ1 maakt extra budget vrij voor ondersteuning van deze leerlingen. BIJ1 vormt het onderwijs zodanig om, dat zoveel mogelijk kinderen met een beperking deel kunnen nemen aan het reguliere onderwijs
  • BIJ1 werkt aan toegankelijk onderwijs door het recht op thuisstudie vast te leggen. Ook komt er meer (onafhankelijke) ondersteuning zodat mensen met een beperking beter naar eigen wensen kunnen studeren, bijvoorbeeld door het faciliteren van online college

VVD, PVV, Volt, JA21 en 50PLUS hebben geen standpunten over het speciaal onderwijs in het verkiezingsprogramma opgenomen.

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk
Bronnen: Verkiezingsprogramma's D66, CDA, SP, GroenLinks/PvdA, Partij voor de Dieren, ChristenUnie, Forum voor Democratie, BBB, SGP, DENK, BIJ1, VVD, PVV, Volt, JA21, 50PLUS