Beelddenkend lezen helpt bij begrijpen van tekst
Verbeeldingskracht blijkt van belang voor het begrijpend lezen van kinderen. Leerlingen die namelijk tijdens het lezen een zo levendig mogelijke innerlijke voorstelling maken van waar de tekst over gaat, gaan vooruit op begrijpend lezen en hebben meer plezier in lezen. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Lisanne van van de afdeling Onderwijsneurowetenschap van de Vrije Universiteit Amsterdam. Dat meldt het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO).
Bos legt uit dat er drie manieren zijn waarop je kunt lezen. Je kunt je aandacht richten op de letterlijke woorden, op de betekenissen van woorden en hun onderlinge relaties of je kunt een belichaamd situatiemodel van de tekst vormen. “In het laatste geval verbinden leerlingen tekstinformatie aan hun voorkennis én aan hun eigen zintuiglijke, motorische en emotionele ervaringen. Daardoor maken zij in hun hoofd niet langer een talige voorstelling van wat er stáát, maar een niet-talige voorstelling van waar het verhaal over gaat. Ze maken als het ware een film in hun hoofd, waarbij zij de filmregisseur zijn. De lezer stijgt boven de tekst uit”, zegt Bos.
De promovenda onderzocht drie leesstrategieën die essentieel zijn voor de vorming van zo’n situatiemodel: mentaal stimuleren, inferenties maken en begripsmonitoring. Voor elk van de strategieën ontwierp ze een training en onderzocht of deze effect had. Daarnaast keek Bos ook naar de mate waarin de leerlingen gebruikmaakten van een leesstrategie. De trainingen ‘inferenties maken’ en ‘begripsmonitoring’ leidden allebei tot meer en beter gebruik van de getrainde leesstrategie. Dit gold niet voor de training ‘mentaal simuleren’, wat volgens Bos te wijten was aan een plafond-effect: de kinderen scoorden al hoog op de voormeting.
© Nationale Onderwijsgids
