14 november 2016 om 15:39
< 1 min lezen
Het begrijpend lezen begrijpelijk maken
Begrijpend lezen is in het dagelijks leven nodig om succesvol te kunnen functioneren en wordt al vroeg aan basisschoolleerlingen geleerd. Het is echter een complexe vaardigheid waarbij lezers verschillende cognitieve processen gebruiken. Het promotie-onderzoek van Anne Helder van de Universiteit Leiden laat zien wat in de hersenen gebeurt als lezers een tekst lezen waarin iets staat dat niet klopt. Dit meldt Universiteit Leiden.
Uit het onderzoek blijkt dat zowel goede als minder goede begrijpende lezers vanaf 8 jaar in staat zijn hun leesgedrag tijdens het lezen van een tekst aan te passen als ze iets lezen wat niet klopt. Zwakkere begrijpende lezers hebben echter meer moeite om na het lezen van de tekst aan te geven of het verhaal klopte of niet.
Het onderzoek toonde aan dezelfde hersengebieden actief zijn wanneer een kloppende of een foutieve zin gelezen wordt. Wel werden de hersengebieden intenser gebruikt bij het lezen van een foutieve zin. Ook bleek dat er een aantal hersengebieden alleen actief waren tijdens het lezen van een niet-kloppende zin. Op basis van eerdere bevindingen zou dit kunnen suggereren dat lezers eerdere informatie uit de tekst opnieuw proberen te activeren om te proberen om een samenhangend verhaal van de tekst te maken.
Dit nieuwe inzicht kan in de toekomst bijdragen aan het ontwikkelen van lesmateriaal en interventies in het onderwijs. “Als we in kaart kunnen brengen waarom sommige kinderen moeite hebben met het begrijpen van teksten, dan kunnen we bijvoorbeeld die cognitieve processen met ze gaan oefenen, of compenseren met andere cognitieve processen waar ze wel goed in zijn.”, aldus Anne Helder.
Helder heeft het monitoren van begrip onderzocht door kinderen en volwassenen tussen de 8 en 25 jaar korte verhaaltjes op de computer te laten lezen. In de helft van de verhaaltjes stond een zin die niet klopte met wat er eerder in de tekst stond. Vervolgens vergeleek Helder de leestijden van de zinnen die wel en niet klopten. Als lezers vertraagden bij het lezen van een inconsistente zin, dan hebben ze waarschijnlijk opgemerkt dat het verhaal niet klopt. Hetzelfde is gedaan met proefpersonen die op het moment van lezen in een MRI-scanner lagen.
Door: Redactie Nationale Onderwijsgids
