Schoolrapport niet vrij van vooroordelen, over witte meisjes zijn leraren positiever
Voor haar onderzoek bekeek Kroes 247 rapporten van basisschoolleerlingen. Die leerlingen zaten op verschillende scholen, in meerdere steden en ze hadden dus ook andere leraren. De opmerkingen van de betreffende juf of meester op de rapporten werden gecodeerd en er werd gekeken of de opmerkingen positief of negatief waren.
Witte meisjes
Over het algemeen kregen alle leerlingen meer positieve dan negatieve opmerkingen op hun rapport. Bij witte meisjes was het aantal positieve opmerkingen het hoogst. ‘Relatief vaak kregen zij opmerkingen als: “Je bent een lieve, slimme meid”, of “Je bent heel behulpzaam”. Bij jongens stond vaker: “Je moet netter worden en je huiswerk beter maken”’, vertelt Kroes. Kinderen met een migratieachtergrond kregen de meeste negatieve opmerkingen.
Negatieve opmerkingen
“Een rapport dat mij erg is bijgebleven is dat van een jongen met migratieachtergrond. Bij ieder vak stonden negatieve opmerkingen. Alleen bij beeldende vorming stond dan: “Creatief. Hier zet je je wél in, maar dat zou je best nog meer kunnen doen.” Zelfs dat ene positieve commentaar werd afgezwakt door iets negatiefs. In reacties op mijn onderzoek, bij presentaties en workshops en op social media, merkte ik dat mensen zich dat soort opmerkingen vaak nog decennialang kunnen herinneren.”
Vooroordelen over gender
Veel leraren zijn zich niet bewust van hun vooringenomenheid. Vooroordelen over gender zitten diep verankerd in onze maatschappij, zo ziet Kroes. “Over meisjes wordt vaak gedacht dat ze ijverig zijn en netter werken. Jongens worden eerder gezien als druk en ze zouden zich vaker misdragen. Ook als er feitelijk geen verschil in gedrag is. Bij kinderen met een migratieachtergrond zijn die vooroordelen soms nog sterker en dat werkt kansenongelijkheid in de hand.”
Genderongelijkheid
“In onze maatschappij leeft sterk het gevoel dat de emancipatie klaar is, dat we er al zijn. Maar wanneer we het hebben over genderongelijkheid ontstaat er al snel weerstand. Het is moeilijk bespreekbaar en daarmee kunnen (soms onbewuste) vooroordelen grote negatieve gevolgen hebben”, vertelt de promovendus.
Door: Nationale Onderwijsgids
