“Mijn studenten herkennen nepnieuws niet en kijken video’s van complotdenkers”

Hoe kijk jij naar het mediagebruik van je studenten? 

Mijn studenten baseren hun mening op wat ze op social media zien. Daardoor zien ze vaak dingen vanuit één perspectief. Als docent maak ik me zorgen: dit zijn jongeren die met een bepaald beeld de samenleving ingeworpen worden. Ze kunnen zo gefocust zijn op één kant van een onderwerp dat ze vast komen te zitten in wat zij zien als “de waarheid”. Ze kijken bijvoorbeeld video’s van complotdenkers of beelden van de bestorming van het Capitool.   

Denk je dat jouw studenten desinformatie kunnen herkennen??

Nee, dat denk ik niet. Het is ook moeilijk, want desinformatie zit vaak op het randje van de waarheid. Ik hoor weleens ‘alle journalisten schrijven fake news’. Dat komt echt door gebrek aan kennis. Als je niet weet dat journalisten zich aan ethische codes moeten houden, en dat je naar de raad van de journalistiek kunt stappen als iets niet klopt, lijkt alles wat journalisten schrijven ‘een mening’. 

Hoe kijk jij naar polarisatie in Nederland? En hoe zie je dat terug in de klas?

Het is erg aan het verharden. Vroeger kon ik bepaalde dingen makkelijk laten zien in de klas. Nu denk ik vaker: is dit wel slim? Studenten zijn veel harder in hun mening – ook naar elkaar. Vroeger was het “ik ken je niet, dus ik weet niet of je deugt.” Nu is het: “ik ken je niet, dus je deugt per definitie niet.” Ik merk dat jongeren op social media meningen opzoeken die bij ze passen en alleen zien wat ze willen zien. Ze verdwijnen daardoor in een soort tunnel. Het is alsof er weer verzuiling is, maar dan op een andere manier. 

In het onderwijsprogramma Under Pressure van Diversion en DROG breken jonge rolmodellen in 3 gastlessen een gesprek open in de klas, op basis van hun eigen ervaringen met desinformatie, media en democratische waarden. Met de klas spelen ze de Under Pressure Game, die jongeren inzicht geeft in de mechanismes achter desinformatie, waardoor ze het beter kunnen herkennen. Anouk heeft met haar klassen deelgenomen aan het programma.

Waarom spreekt deze methode jou aan? 
Gebruik maken van spellen, zoals bij Under Pressure, doen we eigenlijk te weinig. De studenten vinden heel erg leuk: ze zijn allemaal bezig en hoeven even niet te luisteren naar de docent. Dat studenten in gesprek gaan met hun eigen leeftijdsgenoten is heel erg krachtig. Ik ben een beetje een oude docent aan het worden: ik bekijk andere bronnen en heb vaak een andere mening dan zij. Er zit een gigantische kloof in ons mediagebruik. Het is fijn dat ze iemand ontmoeten die de taal spreekt die zij spreken en een herkenbaar leven leidt.  

Meer weten of jouw VO- of MBO-klassen kosteloos aanmelden voor Under Pressure? Bekijk de video of lees hier verder.