Welke regels veranderen in 2026 bij de gastouderopvang?

Nieuw jaar, nieuwe regels. In de gastouderopvangbranche treden er in 2026 aanzienlijke veranderingen in werking. Zeker op het gebied van pedagogische eisen, scholing en toezicht. In dit artikel zetten we de belangrijkste veranderingen voor je op een rij. 

Vanaf 1 januari 2026

Ben jij een gastouder die zelf ook kinderen heeft? Dan is er goed nieuws, want vanaf 1 januari 2026 kunnen gastouders ook kinderopvangtoeslag krijgen als hun eigen kind naar een andere gastouder gaat. Nu geldt die toeslag alleen bij opvang via een kinderdagverblijf of buitenschoolse opvang. Ook de regel voor aparte rookmelders vervalt. In plaats daarvan gaat de algemene bouwregel gelden: elke woning in Nederland moet voldoende rookmelders hebben. Dit wordt nu landelijk geregeld voor alle gastouders

Vanaf 1 juli 2026

Kwaliteit gastouderopvang

Er komen nieuwe kwaliteitseisen voor de gastouderopvang. Deze veranderingen zorgen voor een betere begeleiding in de opvang en ook voor meer duidelijkheid. De Eerste Kamer stemde in juni 2025 in met het wetsvoorstel. Vanaf 1 juli 2026 gaan deze eisen in.

Waarom nieuwe kwaliteitsmaatregelen?

Met de invoering van de nieuwe kwaliteitsmaatregelen voor de gastouderopvang wil het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid het volgende bereiken:

• Professionaliseren gastouderopvang
• Ondersteuning en begeleiding van gastouderbureaus op pedagogisch vlak verbeteren
• Positief effect creëren op de pedagogische kennis van gastouders
• Verbetering van ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen
• De kwaliteit van de opvang in de breedte verhogen.

Eisen voor gastouders:

• Gastouders sluiten zich aan bij maximaal 2 gastouderbureaus. Dit zorgt namelijk voor een duidelijkere taakverdeling en voorkomt verwarring over de begeleiding. Tijdens de overstap naar een ander bureau, mag een gastouder tijdelijk bij 3 bureaus zijn aangesloten. Een gastouderbureau ondersteunt ouders bij het vinden van een geschikte gastouder en helpt gastouders bij het vinden van werk. 
• Iedere gastouder volgt jaarlijks 7 uur aan permanente educatie. Dit is een aanvulling op de pedagogische coaching. De gastouder mag dit zelf vormgeven, maar de educatie moet wel bijdragen aan het bieden van verantwoorde kinderopvang.
• Gastouders moeten een pedagogisch werkplan schrijven. Hierin staat hoe zij het pedagogisch beleidsplan van het gastouderbureau in de praktijk brengen. Ook moet in het werkplan staan hoe de gastouders de ontwikkeling van de kinderen gaan volgen.
• Iedere gastouder moet een achterwacht hebben. Ook als zij minder dan 2 kinderen opvangen.
• Gastouders hebben een pedagogische opleiding nodig. Voor nieuwe gastouders zijn er per 1 juli 2026 nieuwe opleidingseisen. Zo wordt een pedagogische module tijdens de opleiding verplicht.

Eisen voor gastouderbureaus:

• In de Wet Kinderopvang staan 4 pedagogische doelen voor het veilig en verantwoord opvangen van kinderen. Gastouderbureaus zijn verplicht om deze doelen op te nemen in het pedagogisch beleidsplan. In het beleidsplan leggen gastouderbureaus uit hoe ze deze doelen gebruiken om gastouders te ondersteunen bij de begeleiding en ontwikkeling van kinderen.
• Elk gastouderbureau beschikt over een pedagogisch beleidsmedewerker. Die helpt gastouders bij het verbeteren van hun werk op pedagogisch vlak door het aanbieden van pedagogische coaching.
• Het gastouderbureau biedt elke gastouder jaarlijks 3 uur begeleiding aan door een pedagogisch beleidsmedewerker. Deze coaching richt zich op het bieden van verantwoorde kinderopvang.

Niet alleen in de gastouderopvang verandert er van alles in 2026. Het aantal zitplaatsen in de BSO-bus gaat bijvoorbeeld per 1 januari ook omlaag. Meer informatie daarover lees je hier.

Bronnen: Nederlands Jeugdinstituut (NJi), Kids@home, Rijksoverheid, Brancheorganisatie Kinderopvang, Gastouderloket, Oppasland.