Het boek is volgens Heemskerk ter leering ende vermaeck. “De afgelopen twintig jaar heb ik zowel in de praktijk, in de media als in de rechtspraak de meest wilde dingen en smeuïge pensioenzaken langs zien komen. Ik ben krantenknipsels en rechtspraak daarover gaan verzamelen. Die map met rare verhalen werd zo groot dat ik dacht ‘daar moet ik wat mee’. Ik heb veel wetenschappelijke boeken geschreven, maar dit moest luchtiger worden. Wie goed kijkt, ziet continu spraakmakende pensioenverhalen in het nieuws of in de rechtspraak langskomen. Verzinnen is niet eens nodig. Goede en slechte pensioenverhalen liggen voor het oprapen.”

Eigendomsrecht op pensioen 

Zoals het verhaal van die ex-profvoetballers die het eigendomsrecht op pensioen nogal letterlijk namen. Heemkerk: “Zij hadden grote schulden. Toen kwamen ze op het lumineuze idee dat er bij het pensioenfonds nog een pot met ‘hun’ pensioengeld stond. Dat leek een oplossing om hun schulden te betalen. Vergezeld van enkele breedgeschouderde vrienden kwamen zij dat als ‘incassokantoor’ ophalen. Zo werd de pensioenzaak ineens een strafzaak.”

Scheiding 

Een ander voorbeeld verhaalt over een man die er na zijn scheiding achter kwam dat zijn echtgenote al tijdens zijn huwelijk getrouwd was met een ander. Heemskerk onderkoeld: “Bigamie is niet toegestaan, althans niet in Nederland. Mevrouw had bij de ‘scheiding’ toch een half miljoen van zijn pensioen getoucheerd. Dat wilde de man terug. Dat is in de categorie: ik houd van je, ik houd heel veel van je, en als we uit elkaar gaan houd ik alles van je. Of in ieder geval zo veel mogelijk.”

Partnerpensioen 

Serieuzer is het gebrek aan pensioenkennis dat leidt tot schrijnende gevallen. “Zaken die echt pijn doen”, aldus Heemskerk. “Wat te denken van de man die afstand had gedaan van zijn partnerpensioen. Toen hij op 44-jarige leeftijd tijdens het hardlopen onverwachts overleed aan een hartstilstand, stond zijn partner er alleen voor met twee kinderen – waarvan één gehandicapt – maar zonder nabestaandenpensioen. Dan wordt het voor nabestaanden heel karig. Dit soort situaties komt helaas vaker voor dan je denkt. Het woord pensioen alleen al schrikt mensen af, terwijl het zo belangrijk en ingrijpend is voor mensen.”

Tips 

Het boek ‘Pensioenruzies’ is geen eerste hulp bij pensioenen. “Natuurlijk, je kunt er zeker valkuilen en tips uit distilleren, maar dat is niet mijn eerste insteek. De meeste verhalen uit dit boek zijn geïnspireerd door de praktijk of waargebeurd. Die verhalen geven inzicht in wat er mis kan gaan bij pensioen. Pensioenruzies geven ook inzicht in wat wel of juist niet verstandig is om te doen met je pensioen. Ik wil op die manier het onderwerp pensioen toegankelijk en sexy maken.”

Door: Nationale Onderwijsgids