‘KOPP-problematiek blijft vaak voortduren door handelingsverlegenheid’
Begin oktober organiseerde de regio Amsterdam van de Raad voor de Kinderbescherming een congres over kinderen van ouders met psychiatrische problematiek (KOPP). Een belangrijk thema omdat in ongeveer 35 procent van de onderzoeken die de Raad doet, sprake is van een ouder met psychiatrische problematiek. Tijdens het congres werd onderkend dat ook vaak handelingsverlegenheid van professionals ten grondslag ligt aan het feit dat dit verborgen verdriet blijft voortduren. Want welke rol hebben huisartsen, onderwijzers, maatschappelijk werkers en andere mensen die een rol spelen in het leven van deze ouders en hun kinderen? Dit meldt de Raad voor de Kinderbescherming.
Bij dit soort problematiek geldt vaak nog: “Als er niet over gesproken wordt, is het er niet.” Onderdeel van het programma was de film ‘Lieve mama’ van filmmaakster Sophie. Een film over haar zoektocht naar hulp voor haar en haar moeder, die kampt met psychische problemen. Zij legt de dilemma’s bloot die aan de orde zijn bij deze zeer ingewikkelde problematiek. Want hoe help je een ouder die iedere vorm van hulp afwijst? Terwijl tegelijkertijd de kinderen slachtoffer zijn van de ziekte van hun moeder? Veel kinderen van ouders met psychiatrische problematiek blijven ongelofelijk loyaal naar hun ouders. Ze doen zo gewoon mogelijk om maar geen problemen te veroorzaken. En de ouders zelf doen dat ook, uit liefde voor hun kinderen, en uit angst hun kinderen te verliezen. De nabije omgeving voelt dat er iets niet klopt, maar onderneemt vaak geen actie. “Als er niet over gesproken wordt, is het er niet,” verwoordt Sophie deze houding.
Waar liggen de grenzen van het in tact laten van autonome beslissingen van volwassen mensen? Mag een psychiater als behandelend arts van een ouder met een ernstig psychiatrische ziekte zich blijven beroepen op geheimhouding? Voor de bezoekers tijdens het congres –waaronder veel hulpverleners, beleidsmedewerkers Jeugd van gemeenten, kinderpsychiaters en wijkteamleden, was het antwoord op deze laatste vraag unaniem: nee. Als er kinderen in het spel zijn, moeten psychiaters net als familie, huisarts en onderwijzer, hun verantwoordelijkheid nemen.
De Raad voor de Kinderbescherming vroeg Sophie wat haar als kind in deze situatie geholpen zou hebben. Haar antwoord was even ontluisterend als simpel: “Niemand heeft me ooit gevraagd hoe het met mij ging. En juist daar had ik zo’n behoefte aan.”
© Nationale Onderwijsgids
