Doorstroomtoets in praktijk niet het gewenste resultaat, brede brugklas als oplossing?
Het Nederlandse onderwijssysteem kenmerkt zich door een vroege selectie van leerlingen, waarbij al voor hun twaalfde jaar wordt bepaald op welk opleidingsniveau zij hun onderwijs zullen vervolgen. Dit moment van selectie draagt een zware last en is een regelmatig terugkerend onderwerp van politiek debat. De traditionele Cito-toets heeft plaatsgemaakt voor een nieuwe 'doorstroomtoets', waarmee de schooladviezen worden getoetst. Zo meldt de Volkskrant.
De doorstroomtoets, geïntroduceerd als vervanging van de centrale eindtoets, heeft tot doel gelijkere kansen te creëren voor leerlingen, vooral voor die uit kwetsbare groepen. Scholen kunnen kiezen uit zes verschillende toetsaanbieders, wat een diversiteit aan evaluatiemogelijkheden biedt. Leraren zijn nu verplicht het schooladvies naar boven bij te stellen indien leerlingen de toets beter maken dan verwacht, wat in 75% van de gevallen ook gebeurt.
Kritiek en zorgen rond de toets
Ondanks de positieve intenties zijn er zorgen over de uitvoering en de effectiviteit van de doorstroomtoets. Verschillen tussen de toetsaanbieders leiden tot inconsistenties, die de gelijkheid van het systeem ondermijnen. Dit vraagt om nader onderzoek en een aanpak die volgens de PO-raad, de koepel van scholen in het primair onderwijs, nu ontoereikend is. Er is ook angst voor ‘overadvisering’ waarbij leerlingen uiteindelijk kunnen afhaken omdat ze niet kunnen voldoen aan de verwachtingen van een hoger onderwijsniveau.
De voordelen van een brede brugklas
De brede brugklas, die leerlingen twee jaar de tijd geeft voordat een definitieve selectie wordt gemaakt, biedt een mogelijk antwoord op de problemen van vroege selectie. Dit model bevordert integratie en geeft laatbloeiers de kans om hun potentieel te ontwikkelen, terwijl het voor hoogbegaafde leerlingen mogelijk blijft om uitdagender materiaal te verkennen. Dit systeem kan helpen de beslissende keuzemomenten uit te stellen en biedt een meer gebalanceerde benadering van onderwijsselectie.
Conclusie
De uitdagingen van vroege selectie en de recente veranderingen in het toetsingsproces illustreren de noodzaak van een flexibeler onderwijssysteem. De brede brugklas kan een belangrijke stap voorwaarts zijn in het creëren van gelijkere onderwijskansen voor alle leerlingen.
Door: Nationale Onderwijsgids / Fleur Zomer
