Meerderheid van de hoogbegaafde hbo-studenten niet herkend

“Hoogbegaafde studenten leren fundamenteel anders,” zegt Marjorein van Houten, hoogbegaafdheidsexpert bij NHL Stenden. “Komen ze een probleem tegen, dan nemen ze liever een omweg dan dat ze de skills leren om het probleem op te lossen. Ze hebben dus eigenlijk een hele andere leercurve dan de gemiddelde student. En als ze daar niet bij worden ondersteund, dan kan het zijn dat ze vroegtijdig afhaken.”

Vroege herkenning 

De grote misvatting dat hoogbegaafden slim zijn en daarom geen hulp nodig hebben, ligt volgens Van Houten ten grondslag aan veel problemen. “Hoogbegaafden hebben het vermogen om complexe zaken op een andere manier aan te vliegen, maar hebben juist specifieke tools nodig om vooruit te komen.” Vroege herkenning is dus belangrijk. “Studenten met niet-herkende hoogbegaafdheid worstelen vaak met hun studie en dreigen af te haken”, zegt Van Houten. “Ook kampen ze vaak met een andere manier van informatieverwerking, perfectionisme, faalangst, hooggevoeligheid, eenzaamheid en somberheid. En dat kan gevolgen hebben voor de mentale gezondheid.”

Trainingen voor hoogbegaafde studenten 

Bij NHL Stenden worden trainingen georganiseerd om hoogbegaafde studenten te ondersteunen en begeleiden tijdens hun studie. “Ook helpen we docenten om signalen van hoogbegaafdheid op te pikken en hoogbegaafde studenten effectief te begeleiden,” aldus Van Houten. “Als we eerder signaleren en de juiste hulp kunnen bieden op bijvoorbeeld kritieke momenten zoals richting het afstuderen, dan denk ik dat veel meer studenten hun opleiding gaan halen.”

Jeroen Bax (37), deeltijdstudent Omgangskunde, docent op het mbo en ervaringsdeskundige, ontdekte pas later in zijn leven dat hij hoogbegaafd is. Hij stopte vier keer met een opleiding omdat hij bepaalde vaardigheden niet had ontwikkeld. “Ik vond presenteren heel spannend en probeerde daar altijd onderuit te komen. Als dat niet lukte, stopte ik gewoon met een opleiding. Eigenlijk zonde, want daarmee ging ook mijn potentieel verloren. Door de training bij NHL Stenden kreeg ik eindelijk een soort gebruiksaanwijzing voor mezelf en leerde ik andere mensen kennen die op dezelfde manier denken en doen als ik. Het gaf mij echt een stukje erkenning en zorgt er in de toekomst voor dat ik mijn potentieel wel optimaal kan benutten.”

Onderzoek naar hoogbegaafdheid 

Het vakgebied hoogbegaafdheid is nog jong. Pas zo’n 25 jaar wordt er in Nederland serieus onderzoek naar gedaan. Van Houten: “Hoogbegaafdheid is geen diagnose. Het is een kenmerk van wie je bent, veel meer dan alleen intelligentie. Ik hoor vaak van studenten ‘had ik dit maar eerder geweten, dan had ik het misschien niet zo zwaar gehad.’ Als we hoogbegaafde studenten beter herkennen en ondersteunen bij hun specifieke onderwijsbehoefte, kunnen ook zij floreren en met plezier studeren. En daar is het volgens mij hoog tijd voor.”

Door: Nationale Onderwijsgids