Tekort aan Limburgse huisartsen begint al bij universitaire selectie, stelt onderzoeker

Limburg kampt met een structureel tekort aan huisartsen, en volgens onderzoeker Lianne Mulder van het UMC Utrecht ontstaat dat probleem al voordat studenten überhaupt aan de opleiding geneeskunde beginnen. In een Kamerstuk pleit zij ervoor om Limburgse kandidaten een streepje voor te geven bij de numerus fixus, omdat zij later vaker terugkeren naar hun eigen regio. Dit meldt L1 Nieuws.

Mulder onderzocht in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid de herkomst van bijna 58.000 eerstejaars geneeskundestudenten tussen 2000 en 2024. In grote delen van Limburg bleken in 25 jaar tijd minder dan tien studenten te zijn doorgestroomd naar geneeskunde, terwijl regio’s als Het Gooi ruim boven de honderd uitkomen.

Tekort vooral nijpend in Noord-Limburg

Vooral in Venray, Beesel en Nederweert is het tekort aan huisartsen voelbaar. Volgens Mulder komt dat mede doordat universiteiten bij de selectie geen rekening houden met kandidaten die juist in tekortregio’s willen gaan werken.

Onderadvisering drukt Limburgse instroom

Het lage aantal Limburgse geneeskundestudenten hangt volgens Mulder samen met onderadvisering in het basisonderwijs. In verschillende gemeenten krijgen kinderen met een lage sociaaleconomische achtergrond opvallend vaak een lager schooladvies dan hun eindtoetsscore rechtvaardigt.

In gemeenten als Bergen en Schinveld krijgt ongeveer 30 procent van deze leerlingen een lager advies dan hun toetsresultaten aangeven. Daardoor stromen minder kinderen door naar het vwo en verkleint de groep die überhaupt toegang kan krijgen tot de studie geneeskunde.

Buitenlandse voorbeelden: selectie op basis van regionale behoefte

Mulder wijst op Duitsland, waar via de zogenoemde Landarztquote opleidingsplaatsen worden gereserveerd voor studenten die zich verbinden aan een regio met huisartsentekorten. In Noordrijn-Westfalen geldt bijvoorbeeld een quotum van 8 procent. Volgens haar laat dit zien dat selectie op basis van maatschappelijke behoefte mogelijk én effectief is.

Sociaaleconomische achtergrond en leefwereld van patiënten

De onderzoeker benadrukt dat ongelijkheid in het onderwijs doorwerkt in de zorg. Veel artsen komen uit welvarende gezinnen, terwijl hun patiënten vaak uit kwetsbare milieus komen. Volgens Mulder helpt het als toekomstige huisartsen zelf ervaring hebben met die leefwereld, omdat dat de kwaliteit van de zorg ten goede komt.

Streektalen als selectiecriterium

Daarnaast pleit Mulder ervoor om in de selectie van geneeskundestudenten ook te kijken naar taalvaardigheid, inclusief streektaal. In Limburg drukken patiënten hun klachten vaak het best uit in het Limburgs. Huisartsen die die taal spreken, kunnen volgens haar beter aansluiten bij hun patiënten.