Verschil in schooladvies tussen jongens en meiden

De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) heeft de verschillen in schooladviezen die jongens en meiden krijgen in het basisonderwijs onderzocht. Dit verschil komt niet overeen met de uitslag van de doorstroomtoets en de verdere schoolloopbaan. Dat meldt DUO.

De laatste jaren krijgen meiden in vergelijking met jongens gemiddeld minder vaak een voorlopig advies havo of vwo. Dit terwijl meiden daarna op de eind- en doorstroomtoets laten zien in toetsprestaties niet onder te doen voor jongens; ze doen het zelfs iets beter. De mogelijkheid om adviezen bij te stellen wordt door scholen niet zo vaak toegepast dat de verschillen in adviezen kleiner worden. In het voortgezet onderwijs stromen meiden juist vaker dan jongens door naar het havo of vwo onderwijs.

Havo-advies of hoger

In schooljaar 2017/2018 kregen meiden even vaak als jongens een havo-advies of hoger. Sindsdien is het aandeel havo-, havo/vwo- of vwo-adviezen bij meiden afgenomen. In schooljaar 2023/2024 kregen ongeveer 2500 meiden minder een havo-advies of hoger vergeleken met jongens.

Een statistische analyse laat zien dat de kans dat een jongen een hoger advies krijgt dan een meisje met verder gelijke en gemiddelde kenmerken, 4,9 procentpunt hoger is.

Praktische leerweg

In het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs is het beeld tegenovergesteld ten opzichte van het schooladvies. Hoewel meiden vaker een praktisch of vmbo (g)tl-advies krijgen, vinden we ze in dat leerjaar vaker terug op havo- of vwo-niveau. Daarentegen vormen jongens een groter aandeel in de praktische leerweg.

In schooljaar 2015/2016 volgde 5,1 procentpunt meer jongens praktisch voortgezet onderwijs, terwijl het verschil tussen jongens en meiden in het definitief schooladvies slechts 1,2 procentpunt betrof. Ook nemen jongens vaker deel aan het onderwijsniveau vmbo (g)tl dan het advies zou uitwijzen.

Voorlopig schooladvies in groep acht

Het schooladvies komt in stappen tot stand. In groep 8 krijgen leerlingen in het basisonderwijs een voorlopig schooladvies op basis van hun leer- en ontwikkeltraject. Vervolgens nemen leerlingen een verplichte doorstroomtoets af, die tot een toetsadvies leidt. Dit toetsadvies dient als een objectieve maatstaf om de basisvaardigheden (Taalverzorging, Rekenen en Leesvaardigheid) van leerlingen vast te stellen. Met het toetsadvies als second opinion wordt het definitieve schooladvies van de leerling vastgesteld. Vroeger moesten scholen bij een hoger toetsadvies het schooladvies heroverwegen. 

Bijgesteld schooladvies

In sommige gevallen leidde dit tot een bijgesteld schooladvies. Sinds schooljaar 2023/2024 geldt dat als de leerling een hoger toetsadvies heeft gekregen dan het schooladvies, de school in principe verplicht is om het schooladvies van die leerling bij te stellen naar het advies dat uit de toets kwam. Tenzij dit niet in het belang is van de leerling. De school hoeft het schooladvies dan niet bij te stellen, maar moet deze beslissing wel motiveren. De leerling meldt zich aan bij het voortgezet onderwijs met het definitieve schooladvies.

Leerlingenpopulatie

Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van de centrale data die DUO verzamelt over alle onderwijssectoren: po, vo, vavo, mbo en ho. Er is ingezoomd op de leerlingenpopulatie uit het regulier primair onderwijs die een advies hebben gekregen in groep 8. En over gegevens op individueel niveau van de leerling over basisvaardigheden, geslacht, herkomst, schooladvisering (voorlopig, toets en definitief ) en plaats in het leerjaar 3 van het voortgezet onderwijs. De gegevens zijn verder aangevuld met schoolkenmerken, zoals schoolgrootte, denominatie en locatie. De resultaten zijn beschikbaar via DUO Open onderwijs data.