Goede samenwerking tussen gemeenten en schoolbesturen voor betere toezicht en handhaving

Gemeenten zijn onder andere verantwoordelijk voor het toezicht en de handhaving op de kinderopvang, onderwijsachterstandenbeleid en onderwijs aan nieuwkomers. Gemeenten en hun partners, zoals schoolbesturen en houders van kinderopvangvoorzieningen, weten elkaar steeds beter te vinden. Dat is een positieve ontwikkeling. Er zijn ook aandachtspunten: we roepen gemeenten op om doorlopend zicht te houden op alle doelgroepen waarvoor het beleid wordt gemaakt. Er valt bijvoorbeeld winst te behalen op het zicht op doelgroeppeuters. Een doelgroeppeuter is een peuter die het risico loopt om een taalachterstand op te lopen. De in-, door- en uitstroom van nieuwkomers in het onderwijs kan ook beter. Dat meldt de Onderwijsinspectie.

Gemeenten hebben hun wettelijke taken voor het grootste deel op orde. We zien dat zij de registratie en handhaving goed uitvoeren. In een aantal gemeenten zijn niet alle kinderopvangvoorzieningen onderzocht, waardoor er in 2024 minder zicht was op de kwaliteit en veiligheid van deze voorzieningen. Gemeenten hebben doorgaans goed zicht op de tekortkomingen en wat er speelt bij de kinderopvanghouders. Gemeenten gaan over tot zwaardere handhaving wanneer dat nodig is. We roepen gemeenten op om in contact te blijven met houders van kinderopvangvoorzieningen. En om verschillende aspecten van het toezicht en de handhaving te blijven evalueren: bereik je wat je wil bereiken en wat kun je hiervan leren?

Inschrijving, toelating en afspraken

Inschrijving en toelating en afspraken over de resultaten van vroegschoolse educatie blijven aandachtspunten. Het is belangrijk dat gemeenten hier jaarlijks overleg over hebben en goede afspraken maken met schoolbesturen en houders van kinderopvangvoorzieningen. De onderwijsachterstanden kunnen hiermee worden bestreden. En het vergroot mogelijk de kansengelijkheid van kinderen.

Doelgroeppeuters

Verder zien we helaas dat betrouwbare monitorgegevens over doelgroepkinderen nog steeds ontbreken. We wijzen gemeenten op het belang om de regie te voeren om betrouwbaardere cijfers te krijgen. Dit is belangrijk voor het tijdig bijsturen van beleid en een hoger bereik van doelgroeppeuters.

Tijdelijke wet tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen in het onderwijs

De Tijdelijke wet tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen in het onderwijs is in oktober 2023 ingegaan. Gemeenten moeten overleggen over het realiseren van voldoende onderwijsplekken voor nieuwkomers, de inschrijving van nieuwkomers en het waarborgen van een doorgaande leerlijn. Naast het voeren van overleg zijn gemeenten verplicht hierover met de onderwijspartners afspraken te maken. Hoe staat het ervoor?

• Ondanks dat het een nieuwe wettelijke taak is, voldoen veel gemeenten aan de overlegplicht nieuwkomersonderwijs.
• Het zicht op nieuwkomers is helaas beperkt. Dit zicht is nodig om tijdig nieuwkomersonderwijs te organiseren.

Monitoren en evalueren

De Onderwijsinspectie roept gemeenten op om op tijd te starten met monitoren en evalueren van ontwikkelingen. Wat willen gemeenten bereiken met hun inzet en het beleid? Hoe geven ze dit vorm en hoe maken ze dit meetbaar? Door antwoord te geven op dit soort vragen kan er tijdig bijgestuurd worden.

Onderwijs aan nieuwkomers

Dit is het eerste jaar dat het Landelijk rapport gemeentelijk toezicht kinderopvang gecombineerd is met het Landelijk rapport LEA/vve. Daarnaast is een themadeel over de nieuwe gemeentelijke taak voor onderwijs aan nieuwkomers toegevoegd. Deze wet is kort geleden ingegaan.